Friends or foes?

Being placed together with primary education students in the Minor is a great opportunity to learn new things, no doubt. It gives you the chance to see how others see education, their aims, their ways of doing. I have the feeling that us, pre-primary education students, are more homogeneous that our primary education classmates. Maybe it is just because we are much less, so there isn't a chance for much diversity among us. We share similar values and approaches to education.

I guess there could be a more polite way to put it, but since this is mainly for myself to read, I will be quite blunt: us, pre-primary education students, believe that many of our primary education classmates act in favour of the traditional school in general. We are beginning to repeat the pattern we have experienced in our previous in-school trainings: primary teachers think that children are not "prepared enough" when they finish pre-primary, and pre-primary teachers feel that primary teachers are only concerned about contents.

One of my group mates in the mini-lesson we have recently prepared explained it very clearly: we should have HH6, HH7, HH8... instead of LH1, LH2, LH3..., meaning that the ways of doing and the principles of pre-primary should be fed into primary education (taking into account the developmental differences among children in both stages, of course). I have the feeling that the traditional school has managed to survive in primary and secondary education, while it has been wiped out in pre-primary and university. But this is just a feeling which could well be due to my prejudice, and being as we are together, it would be great if we could discuss this openly.

Multilingual education in the Basque Autonomous Community

1. Introduction
The Basque country is currently facing an important challenge: the transition from bilingual education to multilingualism. Previous learnings from the development of the bilingual education system, which started in the 1960’s, will prove useful to build a new framework for the introduction of foreign language learning while ensuring that Basque, a minority language, is maintained and its situation improved.

This document sums up the evolution of bilingual education in the Basque Autonomous Community (BAC), briefly mentions the main resources that the Basque Government offers in order to support the system, summarises the projects and plans for multilingual education that have emerged in the last years, and outlines the main findings of research conducted on the subject.

2. Bilingual education and its evolution
Compulsory education in the BAC is divided into primary education (ages 6 to 12) and secondary education (ages 12 to 16). The early years stage (ages 2 to 6) is not compulsory, although most children attend school or nurseries at those ages. Further education (ages 16 to 18) is offered too. There are state-funded schools and fee-paying private schools in the BAC, and each account for approximately 50% of the total amount of students (Zalbide & Cenoz, 2008, p. 7).

In the 1960’s, during Franco’s regime, several private schools (“ikastolak”) were the starting point of Basque education. Although they were not recognised as official schools at first, their development forced the dictatorial regime to accept them. With the return of democracy, in 1979 Basque gained the official language status in the BAC, together with Spanish (Cenoz & Etxague, 2011, p. 34; Elorza, 2013, pp. 2–3; Gardner & Zalbide, 2005, pp. 56–57; Zalbide & Cenoz, 2008, pp. 7–8).

The Law for the Standardisation of the Use of Basque (1982) and its development through the Decree for Education (1983) set that both Basque and Spanish would be compulsory units in all schools in order to guarantee the possibility of having acquired both at the end of compulsory education, and established three schooling models (A, B and D) from which families could choose. The A model is a Spanish-medium model where Basque is taught as a second language for 3 to 5 hours a week, in the B model each of the two languages is used during approximately half of the school time, and in the D model Basque is the language of instruction and Spanish is taught as a subject for 3 to 5 hours a week (Cenoz & Etxague, 2011, pp. 34–35; Elorza, 2013, pp. 5–6; Gardner & Zalbide, 2005, pp. 58–59; Zalbide & Cenoz, 2008, pp. 8–9).

The 1983 Decree ceased to be in effect after the 1993 Basque Schooling Law was passed, which maintained the three models and gave the “ikastolak” the chance to either integrate into the public education system or in the private sector (Gardner & Zalbide, 2005, p. 59).

The D model has increasingly been chosen by families since the bilingual models were established, growing from 25% in the eighties to 80-90% nowadays (Cenoz & Etxague, 2011, p. 35; Elorza, 2013, p. 13; Zalbide & Cenoz, 2008, pp. 10–11). This has resulted in a considerable increase in the number of bilinguals in the BAC, growing from 528 521 in 1991 to 714 136 in 2001 (Elorza, 2013, p. 16).

The bilingual education system had to face several challenges from the beginning (Gorter, Zenotz, Etxague, & Cenoz, 2014, pp. 210–211; Zalbide & Cenoz, 2008, pp. 11–16), such as improving teachers’ proficiency in Basque, developing materials in Basque or the standardisation of Basque. Although a great deal has been done in those fields, the improvement of the use of the language and its quality remain as important goals still to be reached (Gardner & Zalbide, 2005, pp. 65–69). There is also growing debate on the adequacy of the three bilingual models in the light of the evolution that has been outlined here and new challenges brought by the introduction of a third (or fourth) language in schools (Gorter et al., 2014, pp. 211–214; Zalbide & Cenoz, 2008, pp. 16–19) due to the spread of English as a lingua franca (Jessner & Cenoz, 2007, pp. 156–157).

3. Services and resources offered by the Basque Government
Regarding material resources, besides developing school facilities, the Basque Government has given support to develop terminology (standardisation of Basque), offered grants to teachers so they could produce materials, subsidised the printing and translating costs (EIMA), controlled the quality of materials, catalogued them and awarded best practices (Elorza, 2013, pp. 7–11; Gardner & Zalbide, 2005, p. 59).

The improvement of teachers’ proficiency in Basque has been achieved through training programmes (IRALE) where teachers could benefit from a full-time paid leave in order to improve their linguistic skills. Those schools that chose to also received training and support to evolve from the A model to the D model (Gardner & Zalbide, 2005, pp. 59–60).

The Basque Government also issues guidelines regarding pedagogical, curricular and organisational aspects such as grouping children according to their language skills in Basque and Spanish, the choice of subjects to be taught in each language in the B model, as well as appropriate teaching methodologies (Gardner & Zalbide, 2005, pp. 61–63). Teachers at state-funded schools have access to training programmes (PREST GARA) and receive support from regional centres (BERRITZEGUNEAK) in order to improve their teaching skills (Elorza, 2013, pp. 7–10), whereas fee-paying private schools have their own consultants (Cenoz & Etxague, 2011, p. 41).

There are also programmes to promote the use of Basque (NOLEGA) and the Basque Institute for Research and Assessment in Education (ISEI-IVEI) is involved in the development and monitoring of the Basque education system (Elorza, 2013, p. 7).

4. Current projects and plans for multilingual education
The bilingual education system set up in the eighties has evolved into a multilingual system at the beginning of the 21st century. Three main trends have been identified in terms of the improvement of the use of English in the curriculum (Cenoz & Etxague, 2011, p. 36): early learning in pre-primary, the use of the Content and Language Integrated Learning (CLIL) approach, and the use of English as an additional language of instruction.

State-funded schools and private fee-paying schools have developed several projects and plans which follow the three main trends mentioned above. Basque-medium private schools, “ikastolak”, developed the Eleanitz project; Christian private schools, “kristau eskola”, developed the Aniztu programme, and the Basque Government established a trilingual education framework (HMH-MET) which was recently changed into the Heziberri 2020 framework.

Eleanitz is the multilingual school model for “ikastolak”. It introduced English as L3 at the age of four within a global strategy (School Language Project) for the development of languages during compulsory education, based on a communicative approach to language learning and a CLIL perspective (Elorza & Muñoa, 2008, pp. 87–89). Therefore, and integrated curriculum is designed for all languages to be learned at school, taking into account that both common general skills as well as skills for specific languages will need to be acquired (Elorza & Muñoa, 2008, pp. 91–92). Basque is regarded as the main language in school and sociocultural factors are taken into account to give a different weight to each language (Elorza & Muñoa, 2008, pp. 92–93).

Aniztu has mainly focused on teacher training in order to develop their linguistic skills in English and the Teaching Assistant in the Basque Country (TABC) programme, which introduces native English speakers in the classrooms to provide high quality input (‘Kristau Eskola. Pedagogia proiektua’, n.d.).

State-funded schools had a multilingual programme before the academic year 2010-2011, with early English learning starting at age 4 (INGLEGOIZ) using DIP, DIP, DIP materials (‘Foreign language teaching in the Basque Schools’, n.d.), and a CLIL approach in primary (INEBI) and secondary (BHINEBI) education (Eusko Jaurlaritza, 2011, pp. 13–15; Vázquez, 2012). This eventually led to the trilingual education experimental process established in 2010-2011 (Eusko Jaurlaritza, 2011), which has recently been changed into the Heziberri 2020 framework (Eusko Jaurlaritza, 2014).

5. Results of multilingual experimental programmes
On general terms, there is increasing evidence supporting that bilingualism has a positive effect on third language acquisition and that the introduction of English has no negative effects on the development of Basque, Spanish and content learning (Cenoz & Etxague, 2011, pp. 42–43; Jessner & Cenoz, 2007, pp. 162–164).

Moreover, Basque proficiency is significantly higher among those students in the D model, whereas the language of instruction has no significant effect on the proficiency in Spanish. D model students also score higher on English than students in the A or B models (Gorter et al., 2014, pp. 214–216).

Experimental results of the Eleanitz project have shown no significant differences among students who had undergone the project and others who had not, regarding their skills in Basque and Spanish, as well as their cognitive development (Elorza & Muñoa, 2008, p. 93; Lasagabaster Herrarte, 2011, p. 96). Research outcomes also suggest that early exposure to English also has a positive impact on English proficiency (Lasagabaster Herrarte, 2011, pp. 96–97).

6. References
Cenoz, J., & Etxague, X. (2011). Third language learning and trilingual education in the Basque Country. In S. Björklund & I. Bangma, Trilingual primary education in Europe: some developments with regard to the provisions of trilingual primary education in minority language communities of the European Union (pp. 32–44). Ljouwert/Leeuwarden; Ljouwert/Leeuwarden: Fryske Akademy ; Mercator Education.

Elorza, I. (2013). The Basque education system.

Elorza, I., & Muñoa, I. (2008). Promoting the Minority Language Through Integrated Plurilingual Language Planning: The Case of the Ikastolas. Language, Culture and Curriculum, 21(1), 85–101. doi:10.2167/lcc345.0

Eusko Jaurlaritza. (2011). Hezkuntza marko hirueledunaren esperimentazio prozesua. Dokumentu markoa 2010-11. Retrieved from http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-2459/es/contenidos/informacion/dig_publicaciones_innovacion/es_dig_publ/adjuntos/19_hizkuntzak_500/500013e_Pub_EJ_experimentacion_MET_e.pdf

Eusko Jaurlaritza. (2014). Heziberri 2020. Hezkuntza-eredu pedagogikoaren markoa.

Foreign language teaching in the Basque Schools. (n.d.).

Gardner, N., & Zalbide, M. (2005). Basque acquisition planning. International Journal of the Sociology of Language, 2005(174), 55–72. doi:10.1515/ijsl.2005.2005.174.55

Gorter, D., Zenotz, V., Etxague, X., & Cenoz, J. (2014). Multilingualism and European Minority Languages: The Case of Basque. In D. Gorter, V. Zenotz, & J. Cenoz (Eds.), Minority Languages and Multilingual Education (pp. 201–220). Springer Netherlands. Retrieved from http://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-007-7317-2_12

Jessner, U., & Cenoz, J. (2007). Teaching English as a Third Language. In J. Cummins & C. Davison (Eds.), International Handbook of English Language Teaching (pp. 155–167). Springer US. Retrieved from http://link.springer.com/chapter/10.1007/978-0-387-46301-8_12

Kristau Eskola. Pedagogia proiektua. (n.d.).

Lasagabaster Herrarte, D. (2011). Basque as a Minority Language and English as a Foreign Language: are they Complementary Languages in the Basque Educational System? Annales-Anali Za Istrske in Mediteranske Studije, 21(1), 93–100.

Vázquez, M. D. (2012). Multilingual education in the Basque Country. A step towards CLIL?.

Zalbide, M., & Cenoz, J. (2008). Bilingual Education in the Basque Autonomous Community: Achievements and Challenges. Language, Culture and Curriculum, 21(1), 5–20. doi:10.2167/lcc339.0

Betiko ikuspegi iluna hezkuntzaren inguruan

Hau da Haur Hezkuntzako graduko laugarren ikasturtea niretzat, eta hasi nintzenetik berrietan betiko ikuspegi iluna dago hezkuntzaren oraina eta geroari buruz. Ideia nagusiak EL PAISeko artikulu honetan laburbilduta daude: irakasleen egonkortasun eza, mozketak, lanbidearen ospe kaxkarra eta abar luzea.

Ikasketak bukatu eta hezkuntzako lan merkatura sartzean benetako esfortzua egin beharko dugu tristura horrekin ez kutsatzeko, edo gauzak hobeto dauden herrialderen batera alde egin!

C1 maila

Aste honetan Atzerriko Hizkuntzako Minorra hasi dugu, eta irakasleek oso argi utzi nahi izan digute ikasturtea bukatzerako ingelesez C1 maila izan beharko dugula (minorrean sartzeko B2a eskatu zaigu). Azterketa bat jasoko dugu maiatzean horrela dela bermatzeko, eta lauhileko honen bukaeran maila ebaluatuko digute eta C1era iristeko zer egin beharko genukeen esango digute.

Horrek euskara ekarri dit burura, egia esan. Hobe zuten graduko lehen egunean euskararen inguruan gauza bera esan izan baligute, eta eskakizun maila parekoa izan balitz graduan zehar. Gutako gehienok maila badugula esango nuke, baina ikasle mordoxka bat euskaraz C1 maila menderatu gabe graduatuko dira eta, dirudienez, horrek kezka gutxiago eragiten du ingelesez gauza bera gertatzeak baino. Hori bai marka!

Inoizkako txisteak

Legeak eta hezkuntzaren kalitatea

Campusa aldizkariaren azken alea etxera iritsi zait, eta 27. orrialdean Francesco Tonucciri egindako elkarrizketaren azken esaldiek nire atentzioa deitu dute:

"Irakasle onak eskola ona sortuko, politikarien legeak gorabehera. Irakasle eskas eta ezgai batek ezin izango du eskola ona egin, lege onak abiarazita ere."

Haur Hezkuntzako graduko ikasle bezala primerako gogoeta iruditu zait. Saia gaitezen, hortaz, ahalik eta irakaslegai onenak izaten, eta legeak alde baditugu errazago egingo zaigu hezkuntza ona egiten lagutzea, baina bestela gertatuz gero ere, aurkituko ditugu zirrikituak nonbait.

Honen harira, burura datorkit azken egunetan bolo-bolo dabilen auzia, Wert ministroak unibertsitatean ikasteko beka eskuratu ahal izateko 6,5eko nota beharko dela esan zuenean sortutakoa. Nik ez dakit 5ekoa, 5,5ekoa ala 6,5ekoa izan behar duen. Bekek baliabide ekonomiko eskasak dituzten ikasleek unibertsitateari uko egin behar ez izateko balio behar dutela argi daukat baina, aldi berean, iruditzen zait ikasleak jabetu behar duela unibertsitateko ikasketak egiteko aukera izatea gizartearentzat esfortzu bat dela, eta aukera horri ahalik eta probetxu gehien ateratzeko ardura duela. Inork ez genuke nahi Osakidetzako ospital batera joan eta bere buruari 5a lortzea helburu gisa jarritako sendagile batek ebakuntza egitea, edo seme-alaba eskolara lehen egunean eraman eta bere tutorea horrelakoa izatea. Guretzat nahi ez dugun hori besteentzat ere ezin dugu onargarri ikusi, eta gizartearen zerbitzura dagoen lanbide baterako prestatzeko bidean, gure gaitasunak ahalik eta maila gorenean garatzea jarri behar dugu helburu bezala.

Haurren partaidetza

UNICEFeko irakurgai bat aitzaki hartuta, ikasleen partaidetzari buruzko idazlan bat prestatzeko eskatu zaigu Ikastetxearen Antolakuntzako irakasgaian, gonbidatutako irakasle batekin egindako saioan. Argitalpenaren abiapuntua blog honetan aspaldian lantzeko dudan gai bat da: Haurraren Eskubideen inguruko Hitzarmena. Gogoan izan behar da 1989ko hitzarmen hori ez dela Nazio Batuek haurren inguruan onartutako bakarra; hortxe daude 1973ko (lanerako) gutxieneko adinari buruzkoa, 1999koa haurren lanik okerrenen ingurukoa, eta hainbat deklarazio eta bestelako arau-dokumentu 1959ko Haurraren Eskubideen inguruko Deklaraziotik hona onartutakoak. Bereziki, badut gogoa haurren eskubideen aitorpenak hezkuntza-sisteman izandako isla aztertzeko, haurren gizatasunaz jabetzeak hezkuntzan zer nolako eragina izan duen aztertzeko. Baina horrek beste batean izan beharko du, orain partaidetzaz aritu behar gara eta.

Aipatutako Hitzarmenak aitortzen duen haurren eskubideetako bat parte hartzeko eskubidea da. Irakurgaiak hiru esparru nagusi identifikatzen ditu haurraren partaidetzarako aproposak direnak: familia, eskola eta udalerria, edo tokiko maila. Maila pedagogikoan aipaten diren erreferenteak Freire, Giroux eta Apple dira. Bukatzeko, blog honetako Hezkuntzaren Mapa izeneko orrian landutako Arnsteinen eskailera aipatzen da irakurgaian:

Source: lithgow-schmidt.dk via Baiba on Pinterest

Arnsteinek 1969an zioen moduan, benetako partaidetza seigarren urratsetik aurrera ematen da, eta guk landu dugun UNICEFeko irakurgaiak aipatzen duen Roger Hart-ek 1992an Arnsteinen eskailerako zortzi urratsak haurren partaidetzari buruzko argibideekin azaltzen ditu. Argi dago, hortaz, informatzea, galdetzea edo despotismo ilustratuan egiten zen moduan, haurrentzat baina haurren partaidetzarik gabe erabakiak hartzea ez dela haurren partaidetza bermatzea.

Irakurgaia lantzen hasi bezain pronto Tonucciren "La Città dei Bambini" (Haurren Hiria) egitasmoa etorri zait burura, haurren partaidetza errealitate arrakastatsu bihurtzea posible dela frogatu duena mundu osoko ehunka hiritan. Beste sarrera baterako utzi beharko dut ekimena sakontasunean ezagutzea eta horren inguruan gogoeta egitea. Haurren partaidetza sakontasunean landu duen beste eredu bat, kasu honetan blogean jada landutakoa, Ekuadorreko Pesta eskola litzateke.

Bukatzeko, hezkuntzan ikasleen partaidetzaren alde egiteko eskatu zaigu hasieran aipatutako gelako saioan. Nik proposatutako goiburua ondokoa litzateke: partaidetzak egiten du komunitatea. Hortaz, hezkuntzan inplikatutako eragile guztien parte-hartzerik gabe ez dago hezkuntza-komunitaterik. Ikasleen partaidetzak dakartzan abantailak azaltzeko beste sarrera batean aztertu nuen hitzaldia erabiliko nuke, bigarren lauhilekoaren ardatza aniztasuna izanik, bereziki aproposa dena. Bertan, Chimamanda Adichie-k adierazten diguna hezkuntzan haurren partaidetza txertatzeari aplikatuz, esango genuke haurren (eta beste eragile guztien) begirada alde batera utzita eraikitzen den hezkuntza nahitaez izango dela osagabea, duen potentzialtasunaren zati handi bat itzalpean ezkutatuko baitu.

Hezkuntzako legearen erreforma

Joan den astean hezkuntza legearen erreformaren aurka hiru eguneko greba egin genuela eta, aitzakia ona iruditu zait erreformaren testua irakurtzeko, oraindik egin gabe nuelako. Ministerioaren web orrira jo dut dokumentuaren bila, eta astebukaeran zehar irakurri dut. Berez, ez da lege berri bat, aurrekoaren hainbat artikulu aldatzen dituen lege-aurreproiektua baizik; PPren nolabaiteko kirurgia lana PSOEren LOEren gainean.

LOEren testua inprimatu ez nuenez, ezin izan ditut artikuluz artikulu aldaketak aztertu, baina aurreproiektuaren zioen azalpena nahikoa da testuaren mamia ulertzeko; horrela iruditu zait behintzat. Ekitatea, aukeren berdintasuna, justizia eta mugikortasun soziala bezalako terminoak behin eta berriz errepikatzen diren arren, dokumentua irakurtzean geratu zaidan sentsazio orokorra ondokoa da: ikasleak hiru taldetan banatzen dira (txarrak, tartekoak eta gorenak), eta bakoitzarentzat "egokien" diren heziketa-ibilbideak diseinatu beharra dago; horrela, "baldarrenek" ere ez dute eskola utziko (estatistiketan ondo ateratzea behar-beharrezkoa da), eta PISAko emaitza hobeagoak izango ditugu. Hori guztia lortzeko, curriculuma "sinplifikatu" behar da, hau da, zentralizatu, homogeneizatu (aniztasuna kendu). Aldi berean, zentroen autonomia areagotzeaz hitz egiten da, baina ez dakit oso ondo nola uztartzen den hori curriculuma Madrildik finkatzearekin. Halaber, kirurgiak eredu zehatz batzuen alde egiten du, hala nola, sexuaren araberako segregazioa aplikatzen duten eskolen alde. Beraz, gehiegi sakondu gabe ere, argi dirudi erreforma ideologikoa dela diotenek arrazoia dutela.

Euskara eta beste autonomia erkidego batzuetan koofizialak dire hizkuntzei dagokienez, argi dago hizkuntza gutxituak ahalik eta gutxituen izan daitezen saiatzen dela lege-aurreproiektua, diglosia egoeraren aurrean zentzuzkoena litzatekeenetik asko aldenduz. Aniztasunak azkura ematen diela Madrilen, alegia.

Bestetik, hezkuntzaren kalitatea hobetzeko legea (horrelaxe dio izenburuak) hezkuntzan mozketak aplikatzen diren aldi berean izapidetzea, baliabide gutxiagorekin kalitatea hobetu daitekeela aditzera emanez, adar jotze itzela da, zerbait esatearren.

Bitartean, PSOEren aldetik aurreproiektu honekin kritiko direnak kontuak ateratzen hasiak dira, eta PPren aurreko gobernuari gertatu zitzaion moduan, legealdi honetan ere hezkuntzaren lege hau martxan jartzeko ia denborarik ez dela izango pentsatzearekin konformatzen dira. Etorriko dira beste batzuk hezkuntza berriz ere hankaz gora jartzera...

Finlandiako hezkuntza-sistema, edo "¡que vienen las suecas!"

Ikastetxearen Antolakuntzako foroan nahiko arrakasta izan duen eztabadairako harietako bat Finlandiako hezkuntza sistemari buruzkoa izan da. Artikuluak, bideoak, telebistako programak eta monografikoak ekarri ditugu forora oraingoz, guztiak oso interesgarriak. Dudarik gabe, asko dugu ikasteko dezente urrun dagoen hezkuntza sistema horretatik. 

Hala ere, gure eztabaida eraikitzen zihoan bitartean burura etorri zitzaidan José Luis López Vazquezen esaldi famatua ("¡Que vienen las suecas!"), 60ko eta 70eko hamarkadan hain famatuak izan ziren filmeetakoren batekoa; demokraziara oraindik iritsi gabe zegoen herrialdean egin ziren filmak, egun kateto samarra iruditzen zaigun gizarte hura islatzen zutenak. Ez al dugu bada oraindik ere gehiegi begiratzen kanpora, etxean egiten diren gauza onak ahaztuz? Ez da hori gure foroan gertatzen dena, ez horixe; izan ere, bertako adibideak gehiago dira kanpokoak baino, baina LOMCEri buruzko gatazka pil-pilean dagoen bolada honetan uste dut batzuetan kanpokoa bertakoari aipua kentzeko baino ez dela goraipatzen, eta hori ez da bidezkoa.

Bestetik, herrialde bakoitzaren sistemek bere gizartearen izaera islatzen dutela onartu beharra dugu eta, zentzu horretan, batzuetan ez da erraza toki batean ikustakoa beste batera eramatea.

Bukatzeko, La Sextako Salvados programan gai hau aztergai izan ondoren polemika handia sortu da telebistako aurkezle baten (Ana Rosa Quintana) twit edo txioa dela eta, Finlandiako suizidio-tasa aipatzen zuena. Ez da gai hutsala hori, zeren eta hezkuntzaren helburu nagusia gizakiari zoriontsu izaten laguntzea bada (ikus, adibidez, Tonuccik dioena), arrakastatsutzat jo al daiteke orduan Finlandiakoa? Ez da erantzuten erraza; horretarako Finlandiako kulturan suizidioak duen esanahi zehatza ezagutu beharko genuke, estatistika horiek sortzeko datuen jatorri zehatza, eta abar luzea, baina iruditzen zait zerbait erakusten digula: gauzak normalean ez direla zuri edo beltz.

Ez-eskola den eskola

Graduan badugu gure artean Haur Hezkuntzarekin oso kritikoa den gelakide bat. Bitxia da bere buruarekin duen lehia ikusi ahal izatea, gradua ikasten egon eta, hala ere, Haur Hezkuntza (hemen ulertzen dugun moduan, behintzat) gustuko ez duela aitortzen duelako. Berak aurkeztua da ondoko bideoa, Ekuadorreko Pestalozzi eskolari buruzkoa. Nolabaiteko Neill-en Summerhill kutsua ikusten diot eskoletara joateko obligaziorik ez dagoelako, eta oso Pestalozziarra (Rousseauarra, zentzu horretan), naturarekin duen harremanagatik. Arraro egin zait eskolaren sortzaileek alemanez hitz egiten dutela ikustea (agian Alemaniarako dokumentala zen?), baina irudietan aditzera ematen denez, tokian erabat integratutako eskola da. Haurren interesei jarraituz eskola antolatzeko eredu interesgarria da, dudarik gabe. Bideoa 2006koa da, eta hiru zatitan aurki daiteke Interneten; hementxe daude bata bestearen jarraian.

Jatorrizko sarrera idatzi ondoren bideoa gelan ikusi eta idazlan bat egiteko eskatu zaigunez, jarraian aurretik idatzitakoa osatuko dut, lehendabizi bideoan azaltzen diren alderdi naguasiak azalduz, eta bukaeran nire gogoeta pertsonala gehituz.

Leonardo eta Rebeca Wild-en proiektu pertsonala izan zen Pesta eskola (Centro Experimental Pestalozzi): 1977an haien seme zaharrenarentzat haurreskola sortzearekin hasi zen, 1980an fundazio bihurtu zen (Fundación Educativa Pestalozzi), eta 2005a arte 3-18 urte bitarteko haur eta gazteak hezten jardun zen. 2005ean eskola itxi ondoren proiektu berria abiarazi zuten, komunitate oso bat sortzeko, "El León Dormido" izenekoa.

Bideoetan ikusi dugunez, Pesta eskola erabat irekia zen: aterik gabea, haurrei irekia, helduei irekia, esperimentazioari irekia. Itxuraz oso espontaneoa dirudien arren, oinarrian xehetasun handiz antolatu eta prestatutako espazio eta jarduerak daude. Helduen papera espazioak prestatzea da, gonbite bat luzatzea, eta haur bakoitzak erabakitzen du eskaintzen zaizkion jarduera guztien artean zein aukeratu. Pertsonaren garapen globala eta holistikoa bilatzen dira, autonomian eta autoerregulazioan oinarritutako sistema baten baitan, alderdi emozional eta afektibotik oso aberatsa eta segurua den ingurune batean autonomiaz norberaren garapenaren protagonista izatea.

Pedagogiaren aldetik, gehienbat ikuspegi konstruktibista-kognoszitiboa aplikatzen dela iruditu zait, Piageten garapenaren etapei jarraituz, eta Montessoriren pedagogiako elementu asko sartuz (zentzumenenen bidez lan egiteko material asko ikusten da, gelen antolaketa bera eredu horrekin lotzen dut). Ondorioz, Haur Hezkuntzako etapan alderdi sentso-motorra eta jolasa dira jardueren ardatzak, eta Lehen Hezkuntzan arauak lantzen hasten dira astero ospatzen den batzarrean guztien artean elkarbizitzaren inguruko erabakiak hartuz. Hala ere, egia da elkarrekintza eta berdinen arteko tutoretza asko bultzatzen dela eta, zentzu horretan, ikuspegi konstruktibista-sozialaren elementuak ere nabarmentzen dira bideoan ikusten den eskolan. Rebeca Wild-ek idatzitako artikulu honetan ezagutu daiteke hobeto eskola honen alderdi pedagogikoa.

Bestetik, autoebaluazioari garrantzia handia ematen zaio Pestan. Izan ere, haurra da Lehen Hezkuntzako etapatik Bigarren Hezkuntzara igarotzeko prest dagoela erabakitzen duena, ikastetxe honetan ez baitago eskolarik, azterketarik nahiz notarik.

Irakasleek etengabeko behaketan eta prestakuntzan oinarritzen dute haien jarduna, haurrentzat esanguratsuak izango diren ikaskuntzak eman daitezen baldintzak sortzea baita beren ardura. Irakasleen inplikazio estuaz gain, gurasoen parte-hartzea oso nabarmena da ere. Gurasoentzat gau-eskolak daude (kasu honetan Milani dakar burura Pesta eskolak, bete-betean), eskola eta etxearen artean harmonia egon dadin bilatzen baita.

Bideoaren hirugarren zatian gurasoen inplikazioaz gain komunitate osoaren garrantziaz hitz egiten zaigu, norabide bera duten bestelako ekimenekin sinergiak sortzeari buruz. Kasu honetan CEPAk (Centros para Actividades Autónomas) aurkezten zaizkigu, Ekuadorreko hainbat herritan sortutakoak, komunitate osoa barne hartzen dutenak, eredu sozioekonomikoa eraldatzea (Freire dakar burura kasu honetan bideoak), merkatu alternatiboak eta dolarretik aldenduz ekonomia garatzea bilatzen dutenak.

2005ean Pesta eskola itxi ondoren erabat arrotz eta erasokorra iruditzen zaien gizarte horretatik babesteko asmoz Wild-tarrek komunitate oso bat eraikitzen dute, hainbat familia orokorra den sistema horretatik at bizitzeko adinakoa izango dena.

Gogoeta pertsonalari dagokionez, pedagogiaren alderditik Pesta oso erakargarria iruditu zait. Planteamendu orokorraz gain, interesgarria iruditu zait eskolaren xumetasuna baliabide materialen aldetik; eskura dauden materialak erabili dira, esfortzua benetan garrantzia duten elementuetan jarri da, modak eta azken irrintziak alde batera utzita. Munduaren gure aldean itxurari gehiegizko garrantzia ematen zaio, baita hezkuntzan ere, eta oso azalekoak diren gauzetan galtzen dugu energia.

Erabat ados nago haurraren autonomia ahalik eta gehien lantzearen inguruan egiten den proposamenarekin, batzuetan hiruzpalau urteko haurrak sekulako zerra eskuan hartuta egurra mozten ikusteak beldurra eragiten didan arren. Autonomiaren inguruan duela gutxi irakurritako sarrera bat etorri zait burura, oso polita dena.

Oso gustukoa dut ere eredu honetan ikusten den eskola eta komunitatearen arteko elkarrekintza, eta bide horretan aurrera egiten duen eskolarekin bat egiten dut erabat. Bestelako eredu batzuk ezagutu ditugu graduan zehar pedagogiaren aldetik interesgarriak iruditu zaizkidanak, baina ingurunetik isolatzean oinarritzen direnak (barnetegiak, adibidez), eta ez dut horretan sinesten, batez ere gaur egun, mundu globalizatu honi ihes egiten saiatzea ezinezko eta zentzurik gabekoa iruditzen zaidalako.

Hala ere, galdera eta kezka batzuk ere sortu zaizkit bideoa ikustean: oso pertsonala den proiektu batek arrakasta denboran zehar mantendu al dezake? Sortzaileak desagertzen direnean nola lortu irautea? Nahikoa irekia al zen Pesta (inguruneari, komunitateari, esan nahi dut)? Horrela bazen, zergatik itxi zen? El León Dormido ez al da Pesta baino askoz ere itxiagoa den zerbait eraikitzeko ekimena, bere burua aski izango duen zelula, beste inoren beharrik izango ez duena? Mundutik at bizi ahal izateko Edena, azken batean gutxi batzuen eskura baino egongo ez dena? Ez da hori nire ideala, egia esan, baina badirudi kemenez eta ideia onez betetako pertsona askok azkenean haien buruak horrelako zerbait sortzera behartuak ikusten dituztela, Pestaren sortzaileen moduan.

Hezkuntza-sistemaren erreformaren inguruan

Moodle-eko foroan gelakide batek jarritako bideoa dakart hona. Ez du azalpenik behar, egia esan.

Practicumean maiteminduta?

Ikastetxearen Antolakuntzako irakasleak helburu horixe jarri zigun practicumaren egonaldirako, maitemintzea. Hitz potoloa da hori. Gelan galdetutakoan, ezetz esan nuen nik.

Maiteminduta al nago orain dudan lanbidearekin? Hasieran esango nuke baietz, maitemindurik nengoela. Orain ere oso gustuko ditut iraunkortasuna, biodibertsitatea, partaidetza, lurralde-antolamendua eta nire eguneroko lanean jorratzen ditudan beste hainbat gai. Hala ere, lanbidearekin maiteminduta nagoenik ez nuke esango. 

Alde batetik, lanarekin ez nago maitemindurik, sistemarekin, alegia. Nire ustez, espezie bezala erabat erratu gara horretan. Bizitza hain motza izanda, ez diot inolako zentzurik hartzen egunero horrenbeste orduz lan egin behar izateari. Ez dut ulertzen zergatik den beharrezkoa planetan egunero lanordu produktibo kopuru erraldoia sortzea gizaki guztion artean. Pertsonen oinarrizko beharrak asetzeko gizarteen antolaketa egokia izanez gero, posible izan beharko litzateke bakoitzak bizpahiru ordu egunean lan eginez guztiok duintasunez bizitzea, eguneko beste orduak benetan garrantzitsuak diren gauzetan erabiltzeko: maite ditugun pertsonekin egoteko, natura behatzeko, gizakiak egindako gauza ederretaz ohartzeko, pentsatzeko, gauza berriak ikasteko... Eta guzti horren ordez, beharturik gaude lotan ez gauden ordu gehienak lanari emateko. Gainera, krisialdiarekin batera badirudi aukeran ditugun egoerak zein baino okerragoak direla, egunkarietan aditzera ematen zaiguna sinisten badugu, behintzat. Zehazki, hezkuntzari dagokionean, kezka eragiteko modukoa da kapital pribatuak arlo horretan sartzeko interesa erakutsi duela jakitea, artikulu honetan azaltzen zaigunaren arabera. Hezkuntzaren prozesuak eta emaitzak eurotan soilik neurtzen baditugu, etorkizun latza izango du lanbideak, egia esan.

Bestetik, lanak momentu gozoak eta garratzak ekartzen dituela esperimentatu ahal izan dut, eta ingurukoengandik ikasi dudanaren arabera, hori horrela da ia pertsona guztientzat. Gauza positiboak gehiago dira nire kasuan, eta horiei jaramon gehiago egiten diet, baina alderdi negatiboak ere badira orain, eta dudarik gabe lanbide berri batean aritzea lortzen badut, azken horietakoak ere egongo dira.

Irakasle-lanaz orain arte dudanaz bezainbeste gozatuko dudala konfirmatzeko balio izan dit egonaldiak, eta gozamen hori oso sakona eta kontzientea izaten ari da; nire tutorearekin eta gelako haurrekin lotura berezia sortu dut (dugu, berez), baina maitemintzea niretzat bestelako esperientzia da.

Practicum, egunerokoa: irakaslearen metodologiaren ingurukoak borobiltzen, eta asteko ondorioak

Astean zehar nire tutorearen alderdi metodologikoen behaketaren inguruan idaztean, sarrera gehiegi luzatzen ari zitzaidan, eta gaiarekin erabat bukatu gabe itxi nuen. Beraz, azaldutakoak borobiltzeko denbora hartuko dut orain.

Ikastetxera astean hiru egunetan joaten naizenez, gauzaren bat galdu egiten dut, eta aste honetan ikastetxeko Haur Hezkuntzako bi egoitzetako tutoreen arteko bilera galdu nuen. Hala ere, bileraren hurrengo egunean nire tutoreak eta gure egoitzako 4 urteko beste gelako tutoreak bilera izan zutenez, material didaktikoa prestatzeko, aurreko eguneko bileran eztabaidatutakoak niri azaltzeko aukera izan zuten. Ez ditut hemen xehetasun guztiak jasoko, baina laburbilduz, metodologiaren aldetik bi egoitzen arteko desberdintasunak daude. Antzaz, beste egoitzan Lehen Etapako eskakizunei bideratuagoak daude, nolabait esatearren, eta irakurketa-idazketa eta matematika gehiago lantzen omen dituzte. Nire gelako gurasoren batek ere horrelako zerbait aurpegira bota zion nire tutoreari duela gutxiko bileran: beste egoitzatik haurrak "hobeto prestaturik" ateratzen omen direla (ez dezagun ahaz Haur Hezkuntzaz ari garela!), Lehen Hezkuntzako lehen ikasturtean gabonetarako irakurtzen ikastea lortzen ez duten haurren gurasoak kontu horrekin estutzen omen dituztelako. Nire tutoreak dio beretzat badirela garrantzitsuagoak diren beste gai batzuk (haurren autonomia lantzea, elkarbizitzaren oinarriak finkatzea), eta horiei arreta berezia ematen die, besteak alboratu gabe.

Guzti horren harira, 4 urteko beste gelako tutoreak behin aipatu zidana etorri zait burura: bera konturatzen dela Haur Hezkuntzan lanean denbora batez jardun ondoren perspektiba galtzen dela haurren adinari dagokionean, eta momentu bat iristen dela 4 urtekoak "helduak" iruditzen zaizkizula; 0-6 adin tartean etengabe murgiltzen zarenean haur oso txikiekin ari zarela ahaztu egiten zaizula, alegia. Oso garrantzitsua iruditzen zait noizean behin adinaren zooma irekitzea, eta perspektiba erreala ez galtzea: orain 4 urtekoen gelan dauden haurren bizi itxaropena zein izango den ziurtatzerik ez dago, baina proposamen kontserbakorrek diotenaren arabera 90 urteren ingurukoa izango litzateke, eta ausartenek diote agian 100 urteetara gertura litekeela. Edozein modutan, badakigu INEren datuen arabera jaiotzean bizi itxaropena 34,76 urtekoa zela 1901ean, 62,10ekoa 1951n, 75,62koa 1981ean eta 80,23koa 2005. Ez al genituzke hezkuntzako etapen helburu eta edukiak errealitate horretara moldatu beharko? Pertsonek munduaren gure alderdian ikasteko (eta beste gauza askotarako) denbora gehiago izango dutenez, ezin al dugu bada mantsoago joan? Badakit badirela hainbat ikaskuntzen inguruko epe kritikoak, baina horiek oinarrizko gaitasunei dagozkienak dira, benetan hain garrantzitsua al da haurrak Lehen Hezkuntzara iristen direnerako irakurtzen jakitea? Bestetik, teorian behintzat hori ez da Haur Hezkuntzako etapari jartzen zaion helburua, baina gure errealitate azeleratuak horretara bultzatzen gaitu.

Nire uste apalean, oraingoz ikasi dudanaren arabera, Haur Hezkuntzako etaparako ondokoak jarriko nituzke helburu gisa: 

• Ikasten ikastea, ikastearekin (eta eskolarekin) harreman positibo eta osasuntsua eraikitzea, ikastea dibertigarria den prozesua dela bizitzea, erronkek erabilgarriak diren gauzak eskuratzeko balio dutela ondorioztatzea, gatazken aurrean (kognitiboak nahiz harremanen arlokoak izan) jarrera positiboa izatea.
• Besteekin komunikatzen ikastea, bereziki ahozko hizkuntzaren bitartez (horretarako oztoporik ez duten pertsonen artean behintzat), baina baita ere beste hizkuntzen bitartez.
• Norberaren buruarekin eta besteekin harreman positibo eta osasuntsuak eraikitzea, errespetuan oinarrituak.
• Haurrek berezkoak dituzten sormena eta bizi-poza mantentzea (horiek ez zapuztearekin konformatuko nintzateke).

Lehenengo helburua pertsona guztiok txikitatik garatu eta bizitzan zehar mantenduko bagenu, egun mendebaldeko herrialdeetan eskura ditugun baliabideekin, ez litzateke garrantzitsua izango une bakoitzean "zenbat" dakigun, ezta?

Bukatzeko, irakaslearen metodologiei buruzko oinarrizko ezaugarri edo trebetasun bat: pazientzia. Nire tutorearen pazientziak amaigabea dirudi. Suposatzen dut bera ere hezur-haragizkoa denez, egunen batean galduko zuela pazientzia, baina nik ikastetxean daramatzadan lau asteetan ez du pazientziarik galdu. Pentsatzen dut pertsona batzuk, haien izaerari esker, pazientzia izateko eta berritzeko erraztasuna izango dutela, baina iruditzen zait ikasi egiten dela pazientzia edukitzen eta pazientziaren eltzea betetzen, eta ikaskuntza garrantzitsua da hori irakaslearentzat, norberaren kontrolarekin batera. Nire tutoreak momenturen batean haurren bati tonu altuxeagoa erabiliz hitz egin badio ez da izan pazientzia galdu duelako, haurrak horren beharra zuela uste zuelako baizik; hau da, ez da izan kontrola galtzearen ondorio. Eta pazientzia proban jartzen duten haurrak badira!

La educación prohibida

Duela aste pare bat Loreak bere blogean botatako gonbiteari jarraituz, La educación prohibida filma ikusi nuen, eta orain arte ez dut astirik izan horren inguruan hemen idazteko.

Ikusi nuenean, ez nintzen bereziki gustura geratu. Alde batetik, pixka bat korapilotsua egin zitzaidan, pertsona mordoxka baten monologoen segida delako, tartean eskola batean ematen den fikziozko kontaketa sartuz. Haria jarraitzea kosta zitzaidan. Hizlarien artean, batzuk interesgarriak iruditu zitzaizkidan, eta beste batzuk ke saltzaileen modukoak, egia esan. Bestetik, naturaren hainbat elementurekin (zelula, landareak, animaliak, izakiak orokorrean) analogiak egiten ziren etengabe haurren hezkuntzaz aritzeko, eta ni biologoa izanik, metafora asko okerrak zirela konturatzen nintzen, eta horrek ez zidan lagundu filma begi onez hartzen. Beste datu susmagarri bat: haurren hezkuntza egokirako pedagogia, metodo eta praktikez ari ziren hizlariak, baina sekula ez genituen ikusten eskolak ematen; ez zen haurrik ikusten irudietan. Azkenik, hizlarietako batzuk niri amorru dezente sortzen didaten horietakoak ziren; bizitza honetan lurra (eta batzuetan lokatza) zapalduz aurrera egin beharrean lebitatzen doazenak, dena arrosa kolorez marrazten dutenak, hain zen, orekatu eta karma ondunak faltsukeria kutsua hartzen diedala. Ez dakit, agian inbidia baino ez da, baina horrelakoetaz ez naiz fio.

Edukietara joanda, gehienak ados egoteko modukoak dira: haurrarenganako errespetua izan behar dela, haurraren interesetatik abiatu behar dela, malgua izan behar dela, haurrak bere ikaskuntza prozesuan protagonista izan behar duela... Baina, ez da gauza zehatzik adierazten hori nola egitearen inguruan.

Egunkarietan artikulu bi aurkitu ditut filmaren inguruan, epela bata, eta oso kritikoa bestea. Azkenaren egilea, Fernández Enguita, Edurnezuriren ipuineko Marmati bezalakoa irudikatzen dut nik baina, egia esan, bat nator bere iritziarekin.

Bueltan

Guri ere tokatu zaigu aste honetan eskolara bueltatzea. Haur Hezkuntzako bigarren ikasturtea hasi berri dut, eta aurrekoan bezala bloga nire ikaskuntzak jaso eta antolatzeko erabiltzeko asmoa dut. Agian irakasgairen batean erabiltzeko aukera izango dut ere, baina hori oraindik ez dakit.

Udan zehar biltzen joan naiz, han eta hemen, "blogerako" izena jartzen nien estekak. Gehienak deprimitzekoak dira, krisiaren ondorioz pairatuko ditugun mozketa amaigabeen ingurukoak, eta erabaki dut ez dudala horiez hitzik egin nahi orain. Nahikoa "depre" naiz ikasturtearen hasierarekin (aurrekoan ez bezala, oraingoan ondo dakit gainera datorkidana!), eta ez dut horrelakorik behar.

Bildutako irakurketa motzen artean bakarra iruditu zait animatzeko modukoa. Eskola publiko, laiko eta literarioaren aldeko artikulua da, eta oso politak iruditzen zaizkit autoreak haurren inguruan esaten dituen hitzak eta jasotzen dituen aipuak. Haurrei eta haurtzaroari gerturatzeko jarrera egokia transmititzen du, haurtzaroak duen magikotasuna eta izaera propioaren errespetuan oinarritua, haurtzaroaren altxorra goraipatuz. Jasotzen duen Rilkeren aipuak ezin hobeto azaltzen du artikuluaren atzean dagoen ideia: haurtzaroa da gizakiaren benetako aberria. Beste ikasturte batez aberrian murgilduko naiz, bada!

XXI. mendeko hezkuntza

Azken asteetan egunkarietan murrizketei buruzko berri apalgarriak baino ez daude, eta horiekin denbora galtzeko gogorik ez dut, egia esan. Hortik kanpo geratzen direnen artean batzuk ale dira, eta beste batzuk lasto, baina nola jakin zein den bakoitza?

Galdera hori etorri zitzaidan burura berri hau irakurtzean, adimena duten makinekin elkarrekintzak XXI. mendeko hezkuntza arrakastatsua ekarriko digula dioena. Oraingoz gutako gehiengoen eskura dauden makinak behintzat ez dira adimentsuak; azkarrak dira, zehatzak, ez dira nekatzen, baina ez dute adimenik. XXI. mendean makina adimentsuak sortzen badira ere, gure munduaren lehen erronka makina horiek guztion eskura jartzea litzateke, eta janaria guztion eskura jartzea ere lortu ez dugunean, zailtxo ikusten dut hori lortzea. Adituek diotenez, honako beste berri honetan bezala, gurean martxan jarriko diren murrizketek ez dute berdintasuna eta ekitatea sustatzeko batere lagunduko, kontrakoa baizik.

Gure gizartearen gainbehera etiko eta morala agerian uzten ari den krisialdi honetatik ikusita, XXI. mendearen hezkuntzarentzat helburu nagusia pertsona hobeak izateko nahia eta asmoa duten pertsonak egiten laguntzea behar du izan, eta horretarako alferrik dira makinak.

Xakea irakasgai?

Printzipioz, oso erakargarri suertatzen zait EL PAISek berri honetan jasotzen duen ekimena: ikastetxe batek Lehen Hezkuntzan xakeko irakasgaia aukeran eskaintzen duela, musikaren ordez, gorputz hezkuntzako irakasgaiaren baitan, edo erlijioaren ordez (ez nago beste gai horiek ordezkatuz curriculumean sartzearen alde, baina hori beste kontu bat da). Xakeak dituen onura pedagogikoetan oinarrituz, irakasle horrek proposatu du, ikastetxeak curriculuma moldatzeko duen eskubideaz baliatuz, xakea derrigorrezko irakasgai bihur dadila ikasle guztientzat.

Xakea garapenerako onuragarria izan daitekeen tresna ez dut inolaz ere dudan jartzen, baina suposatzen dut hori bezain abantailatsuak diren beste hainbeste gai egongo direla, ezta? Eta, guztiak bihurtu behar al ditugu derrigorrezko irakasgai?

Beste behin, iparra galtzen ari garela iruditzen zait.

Hezkuntzaren erronkak, Richard Gerver-en arabera

Ez da berria, baina paper-zorrorako prestatzen ari naizen materialarekin erlazioa duelako dakart Gerverri LA VANGUARDIAn egindako elkarrizketa hau. Esaten dituen gauza guztiak interesgarriak diren arren, hauexek iruditu zaizkit azpimarratzeko modukoak: atzoko eta gaurko helduek sortutako erronkak (arazoak esango nuke nik) egun haur direnek konpondu beharko dituzte. Horretarako, sormena, berrikuntza, haien buruengan kofiantza, independentzia, ikuspegi kritikoa, eta komunikazio-gaitasuna beharko dituzte, besteak beste. Egungo hezkuntza-sistemak ziurtasunak, ezagutza, arauak irakasten ditu; aurreikusteko modukoa da. Erronka zalantza kudeatzeko gai izango diren helduak heztean datza.

Artikulutik abiatuta aditu honen inguruan informazioa biltzen jarraitu dut, eta jarraian laburbiltzen dizkizuet erreferentzia interesgari batzuk. Gerverrek guzti hori nola egin ote daitekeen ikastetxe batean bost urtez zuzendari izan zenean gauzatu zuen. Ikastetxe horrek, Grange Primary School, Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntzako etapak biltzen ditu, eta informazio gehigarria lor dezakezue bere Web orrian, baita hezkuntzaren berrikuntzari buruzkoa den Futurelab izeneko gunean, zehazki esteka honetan. Ondoko elkarrizketan Richard Gerverrek azaltzen du bera zuzendari zenean egindako lana:

Murrizketak eta zerbitzu publikoen higadura

Argi dago murrizketen gaia guztion ahotan dabilela azken asteetan. Gelako blogetan ere sarrera kopuru handia ekarri duen gaia da. Aste honetan atentzioa deitu dit osasun-zerbitzuei buruzkoa den artikulu batek, EL PAISen argitaratua. Osasun-zerbitzuen ingurukoa den arren, "osasun" dioen tokian "hezkuntza" jarriz gero, berdin-berdin irakur daiteke, eta gelako blogetan irakurri ditudan iritziei beste bat gehitzen die. Bertan autoreek azaltzen dute osasun-sisteman indarrean jarriko den botiken ko-ordainketak klase ertaina osasun-sistema publikotik aseguru pribatuetara jotzera eramango duela, eta denborarekin klase ertainak eskatuko duela osasun-sistemari bideratzen diren zergetako diruak bueltatzea, ez baitu erabiliko, eta honek osasun-sistema publikoaren unibertsaltasuna galtzea ekarriko duela. Esan bezala, "osasun" hitzaren tokian "hezkuntza" jartzen badugu, gure gaiari bete-betean heltzen dio.

Richard Titmuss izeneko ikerlari baten aipu bat jasotzen da artikuluan, guztia ondo laburbiltzen duena: "Un servicio para los pobres se convierte inevitablemente en un pobre servicio cuando la clase media, políticamente activa, los abandona". Hezkuntza-sistema publikoarekin ere arrisku bera dugu, klase ertaina sistema pribatura bideratzen bada unibertsaltasuna galduko delako, pobreentzat den zerbitzu pobrea izatera kondenatuz. Horregatik da hain garrantzitsua gizartean kohesioa, berdintasuna eta ekitatea susta dezaketen oinarrizko zerbitzuak publiko izaten jarrai dezaten alde egitea.

Zelaa sailburua BERRIAn

Joan den astean elkarrizketa luzea argitaratu zuen BERRIAk Isabel Zelaa Hezkuntza sailburuarekin izandako solasaldi luzea laburbilduz. Nabarmena da oso elkarrizketatzailea eta elkarrizketatua ez direla herrialde berean bizi. Samurretik hasten da hizketaldia, komuneko adostasuna izango duen gai bati helduz, erlijioa eskolan (gai honi buruzko bestelako ikuspegia ezagutu nahiz gero, hemen DIARIO VASCOn Kristau Eskolak dioena). Hirueleko eredura iristean, aldiz, bideak aldentzen doaz: Zelaa andereak lorez jositako arrastoa ikusten duen tokian, elkarrizketatzailea sandalietan sartu zaizkion harkoskorrak ekartzen dizkio gogora (DBHko ikasleen euskarazko trebetasunen datuak, HABEko euskaltegietako ikasle nerabeen kopuruak, Eskolako Kontseiluaren txostenak ikasleen euskara maila kaskarrari buruz dioena...), baina alperrik da, sailburuak etorkizuna distiratsu ikusten baitu. Beste horrenbeste gertatzen da murrizketetaz hitz egiten hasten direnean, denbora gutxirako doikuntzak bestetik ez omen dira sailburuaren hitzetan.

Zeintzuk izango dira hasi besterik egin ez den krisialdi honek ekarriko dizkigun aldaketa sakonak hezkuntzan nahiz beste arloetan? Inork aurreikusten al ditu? Ausartzen al da aurreikuspen horiek argitan jartzen?