Eighth week in my trainee placement

This week has been short too, as we had San Sebastian in the middle. I have been reflecting on my school’s policy regarding English teachers, who have to pretend they are native, and also on this trainee placement compared to the previous two.

The week has been intense, especially because after Christmas we decided that I would take over the pre-primary teacher in one 4-year-old class and one 5-year-old class. So now she watches and I perform, and we discuss afterwards. Compared to my last school placement, when I took the teacher’s place everyday, this time is different, because I hardly have any time to plan and prepare with the teacher. Last year the teacher and I went to school 45 minutes before lessons started (she used to do that, and I joined her), so we had plenty of time to plan the day and discuss. I got more directions as to how to do things. This year, we only have time for short directions on our way to class, because the teacher has other lessons before, and so do I. So, this placement is giving me a chance to work on improvising. Of course, I have read the teacher’s guide, so I know the description of each activity in the unit, but most of the times I don’t get to see how my teacher performs it before I do. This has some pros and some cons, but I think it is good learning. I know that the teacher is there, and that she will step in if she sees anything too wrong, so I feel ok with it. The experience is close to being sent to a school to take over a teacher who is on leave, which is the main work experience I am likely to get once I finish my studies.

One of the days I came out thinking that we did a fantastic lesson; my storytelling was good, children were really into it and participating a lot… Other days I saw many things that needed to be improved, mainly planning the activity itself.

Last week I had a meeting with my university supervisor for the school placement, and he suggested I wrote more about general topics, like diversity etc. So far, I have been writing about those aspects more closely related to English teaching and learning, although I have mentioned that at the end of the day, the questions that interest me the general ones: how do you create a positive learning atmosphere? what should you do with those who feel less confident? Most of the times, I have dealt with those topics in my blog, because for some strange reason I feel like those thoughts belong there, and this diary is more related to teaching English.

From what I have seen so far, English lessons can be hard for those who I called the “gourmets of education”, especially due to aspects linked with the management of time. English lessons in pre-primary last 30 minutes. In primary they are a bit longer, 45 minutes, but since we walk up to collect each group in their regular classroom, and take them back there once we finish, they end up lasting 30-35 minutes too. English teachers run on a very tight schedule. For example, in pre-primary, the material we use is planned for 45 minute lessons, and since we only have 30, we have to “compress” activities a little. If a child has a bad day and poses “problems”, often they are asked to leave the classroom. I have also seen that not all children get the highest expectations from their teacher. Am I happy with that? No. Do I have an alternative? Being just a student, I can’t claim to have a solution, but I am determined to try something else if I ever get the chance to be a “real” teacher. You can’t just give up without even trying. That attitude doesn’t match the ideal teacher I have in my head.

English classes have an extra source of diversity, compared to regular lessons, as many students attend English lessons outside school. I think we should take more advantage of that than we do, and take this information into account when we set groups in the English classroom. That way, we could make sure we apply heterogeneous grouping and encourage cooperative learning, using peer tutoring as one of the main tools to develop lessons. There is a lot to do in that area, from what I am seeing in my placement.

Zailtasunak Garapenean eta Ikaskuntzan: zailtasunei aurre egiteko tutorearen jarrera eta jarduna

Graduan zehar ikasitakoaren inguruko gogoeta egitea eskatu zaigunean ikasgaiak “egiturazkoak” eta “instrumentalak” deitu diedan kategorietan banatu izan ditut, eta pentsatu dut ezinbesteko nuela "egiturazkoetan" esfortzu handia egitea, irakasgai "instrumentaletan" eskaintzen zaizkidan teknika eta metodologia zehatzek nire hezkuntzaren mapamundian tokirik ba ote duten erabaki ahal izateko. 

Ikasgai honen kasuan, iruditu zait bi alderdiak landu ditugula aldi berean. Alde batetik, ikasgaiaren zati instrumentala izan dugu, non oinarrizko kontzeptuak eta terminologia ikasi ditugun, hainbat nahaste eta sindromeri buruzko ezaugarri eta datuak ezagutu ditugun, edo zenbait urritasunen ondorioz eragindako ezgaitasunak (fisikoak, psikikoak nahiz zentzumenetakoak) eta horiei aurre egiteko baliabideak ezagutu ditugun. Horrela, ikasi dugu bost hezkuntza premia berezi (HPB) iraunkor mota daudela: adimen ezintasuna edo/eta garapenaren nahaste orokortuak (AEN), gorreria, ikusmen ezintasuna, urritasun motorra eta goi-mailako gaitasunek eragindakoak.

Alderdi instrumental hori oso interesgarri eta erabilgarria iruditu zait Haur Hezkuntzako irakasle moduan etorkizunean jardun ahal izateko, noski. Hala ere, ohartu gara etengabe aldatuz doan arloa dela. Horrela, jakin ahal izan dugu garai batean nahaste zena hobeto ezagutu ondoren sindrome gisa izendatua izan daitekeela, jatorria jaiotzetiko baldintza biologiko batean oinarritua dagoela ikusten bada. Ikasi dugu ere garai batean alfer eta bihurri bezala etiketatuak izango ziren haurrei gaur egun izen-abizenak dituzten nahaste edo sindromeak diagnostikatzea posible dela. Bestetik, garrantzitsuagoa dena, ikasi dugu horiek guztiek ekar ditzaketen zailtasunei aurre egiteko irizpideak eta laguntza existitzen direla, baita horiek aplikatzeko protokolo zehatzak ere, HPBen eremuan landuko direnak.

Hori guztia oso garrantzitsua eta interesgarria iruditu zaidan arren, gehiago erakarri nau ikasgaiaren egiturazko alderdiak. Azken ikaskuntza hauetako batzuk ikasgaian landutako material eta jardueren eskutik etorri dira, eta beste batzuk irakaslearen jarrerak zuzenean transmititutakoak izan dira. Ondokoak nabarmenduko nituzke:

• Hezkuntzan, bizitzan bezala, pertsonekin jarduten gara, ez ezintasunekin. Ezintasunen bat duten pertsonak beste ezer baino lehen pertsona dira.
• Pertsona guztion moduan, ezgaitasunen bat duten pertsonek ere mugak eta gaitasunak dituzte, eta ezin diegu soilik lehenengoei erreparatu. Irakasleari eta laguntza zerbitzuetako profesionalei dagokie horiek guztiak kontuan izanda hezkuntza diseinua gauzatzea eta dagozkien laguntzak ezartzea pertsonaren garapena ahalik eta osatuena izan dadin. Zentzu horretan, eskola inklusiboa da HPBei modu egokienean erantzuten diena. Bestetik, ezintasuna duen ikaslearentzat aproposak diren laguntzak beste ikaskideen ikaskuntza erraztu ohi dute; beraz, laguntzak guztientzat dira baliagarri.
• Urritasuna (gorputzaren ezaugarri biologikoen inguruko galera edo normaltasun eza) ez da ezgaitasunaren (urritasunaren ondorioz gaitasun funtzional baten eza edo murrizketa) sinonimo, eta azken hau ez da minusbaliotasunaren (urritasun edo ezgaitasunak eragindako desabantaila soziala) berdina.
• Urritasun jakin batek pertsonarengan ezgaitasuna sortuko ote duen ala ez, eta horrela izatekotan, zenbaterainokoa izango den ondorioztatzeko ingurunea faktore oso garrantzitsua da. Neurri batean, inguruneak baldintzatzen du pertsonak bere testuinguruan nola funtzionatuko duen, ez bere gaitasunek soilik (adimen ezintasunaren definizioaren barruko kontzeptu hau bestelako ezintasunei orokortzeko modukoa iruditzen zait). Ezgaitasuna duen pertsonari emandako laguntzek funtzionaltasun hori hobetzea izango dute helburu.
• Garapenean eta ikaskuntzan sor daitezkeen zailtasunei eta ezintasunei jarrera positiboarekin, elkarlanean, burua irekita mantenduz, aurreiritziez jabetuz eta horiek gaindituz, eta sortzailea izanez aurre egin behar zaie. Umorea ere baliabide oso erabilgarria suertatuko da. Bestetik, konfidentzialtasuna gordetzen jakin behar da.
• HPBei dagokienez, tutorearen lana ez da diagnostikoa egitea; hori beste profesional batzuei dagokie. Tutoreak haurrak behatu behar ditu, eta ezohikoak iruditzen zaizkion jokabideak edo zailtasunak  ikusiz gero, gelan moldaketak egin arren egoerak jarraitzen badu, familiekin eta ikastetxeko laguntza zerbitzuekin hitz egin behar du, aurrez ezarritako protokoloari jarraituz, eta ikaslearen ebaluazioa eskatu.
• Ezgaitasunaren diagnostikoa egin arteko prozesua, diagnostikoaren unea eta horren ondorengo momentuak familiarentzat emozionalki esperientzia oso handiak dira, mingarriak eta atsekabez betetakoak izan daitezkeenak. Tutoreak bere pertsonarteko eta pertsona-barneko adimenak landu behar ditu momentu horietan familiarentzat lagungarri izan ahal izateko eta berak ere prozesua modu osasuntsuan eraman ahal izateko.
• Adimen ezintasuna (AE) duten pertsonek talde oso heterogeneoa eratzen dute, eta bi ezaugarri hauek dituzte komunean: adimen-funtzionamendua batez bestekoa baino baxuagoa izatea, eta egokitzeko gaitasunen hamar esparruetatik gutxienez bitan ezintasunak edo mugak izatea. Hamar esparru horiek ondokoak dira: komunikazioa, auto-zainketa, etxeko bizitzara moldatzeko gaitasunak, gizarte-trebetasunak, komunitatearen erabilera, auto-zuzendaritza, osasuna eta segurtasuna, trebetasun akademiko funtzionalak, aisialdia eta lanerako gaitasunak. Laguntzek funtzionamendua hobetzea izango dute helburu, eta aldizkakoak, mugatuak, zabalak edo orokortuak izan daitezke.
• AEk ez du zertan betirako izan behar, baina AE duten pertsonen garapena motelagoa izaten da, eta arlo psikomotorra, kognitiboa eta afektibo-soziala landu ohi dira beraiekin. Ondorioz, Haur Hezkuntzako etaparen hasieran garapena beste ikaskideekiko motelagoa izan arren, laguntza egokiekin garapena orekatzen joan daiteke adinean aurrera egin ahala.
• Ez dugu ahaztu behar adimenak anitzak direla, eta gutako bakoitzak adimen bakoitzaren esparruko gaitasunak maila diferenteetan ditugula garatuta. Adimenen kontzeptu zabala izan behar du buruan irakasleak.
• Gelan ezintasun bat duten ikasleak izatea ikasteko aukera bat da guztientzat, bai ikasleentzat, baita iraslearentzat ere; bizitzako erronkei aurre nola egiten ikasteko aukera, alegia.

Haurren partaidetza

UNICEFeko irakurgai bat aitzaki hartuta, ikasleen partaidetzari buruzko idazlan bat prestatzeko eskatu zaigu Ikastetxearen Antolakuntzako irakasgaian, gonbidatutako irakasle batekin egindako saioan. Argitalpenaren abiapuntua blog honetan aspaldian lantzeko dudan gai bat da: Haurraren Eskubideen inguruko Hitzarmena. Gogoan izan behar da 1989ko hitzarmen hori ez dela Nazio Batuek haurren inguruan onartutako bakarra; hortxe daude 1973ko (lanerako) gutxieneko adinari buruzkoa, 1999koa haurren lanik okerrenen ingurukoa, eta hainbat deklarazio eta bestelako arau-dokumentu 1959ko Haurraren Eskubideen inguruko Deklaraziotik hona onartutakoak. Bereziki, badut gogoa haurren eskubideen aitorpenak hezkuntza-sisteman izandako isla aztertzeko, haurren gizatasunaz jabetzeak hezkuntzan zer nolako eragina izan duen aztertzeko. Baina horrek beste batean izan beharko du, orain partaidetzaz aritu behar gara eta.

Aipatutako Hitzarmenak aitortzen duen haurren eskubideetako bat parte hartzeko eskubidea da. Irakurgaiak hiru esparru nagusi identifikatzen ditu haurraren partaidetzarako aproposak direnak: familia, eskola eta udalerria, edo tokiko maila. Maila pedagogikoan aipaten diren erreferenteak Freire, Giroux eta Apple dira. Bukatzeko, blog honetako Hezkuntzaren Mapa izeneko orrian landutako Arnsteinen eskailera aipatzen da irakurgaian:

Source: lithgow-schmidt.dk via Baiba on Pinterest

Arnsteinek 1969an zioen moduan, benetako partaidetza seigarren urratsetik aurrera ematen da, eta guk landu dugun UNICEFeko irakurgaiak aipatzen duen Roger Hart-ek 1992an Arnsteinen eskailerako zortzi urratsak haurren partaidetzari buruzko argibideekin azaltzen ditu. Argi dago, hortaz, informatzea, galdetzea edo despotismo ilustratuan egiten zen moduan, haurrentzat baina haurren partaidetzarik gabe erabakiak hartzea ez dela haurren partaidetza bermatzea.

Irakurgaia lantzen hasi bezain pronto Tonucciren "La Città dei Bambini" (Haurren Hiria) egitasmoa etorri zait burura, haurren partaidetza errealitate arrakastatsu bihurtzea posible dela frogatu duena mundu osoko ehunka hiritan. Beste sarrera baterako utzi beharko dut ekimena sakontasunean ezagutzea eta horren inguruan gogoeta egitea. Haurren partaidetza sakontasunean landu duen beste eredu bat, kasu honetan blogean jada landutakoa, Ekuadorreko Pesta eskola litzateke.

Bukatzeko, hezkuntzan ikasleen partaidetzaren alde egiteko eskatu zaigu hasieran aipatutako gelako saioan. Nik proposatutako goiburua ondokoa litzateke: partaidetzak egiten du komunitatea. Hortaz, hezkuntzan inplikatutako eragile guztien parte-hartzerik gabe ez dago hezkuntza-komunitaterik. Ikasleen partaidetzak dakartzan abantailak azaltzeko beste sarrera batean aztertu nuen hitzaldia erabiliko nuke, bigarren lauhilekoaren ardatza aniztasuna izanik, bereziki aproposa dena. Bertan, Chimamanda Adichie-k adierazten diguna hezkuntzan haurren partaidetza txertatzeari aplikatuz, esango genuke haurren (eta beste eragile guztien) begirada alde batera utzita eraikitzen den hezkuntza nahitaez izango dela osagabea, duen potentzialtasunaren zati handi bat itzalpean ezkutatuko baitu.

Begirada bakarraren arriskuak

Pertsonak, gertaerak, giza-taldeak, herriak kaleidoskopikoak garela gogorarazten digu Chimamanda Adichie-k, eta gure inguruarekiko begirada/iritzi/aurreiritzi bakarra eraikitzen dugun bakoitzean ikusten dugun horren izaeraren zati handia itzalpean ezkutatzen dugula dio. Bereziki aproposa iruditu zait bere hitzak hona ekartzea, lauhilekoaren ardatza aniztasuna dela kontuan izanda. Egin dezagun topa, bada, begirada anitzen alde!

Hezkuntzako legearen erreforma

Joan den astean hezkuntza legearen erreformaren aurka hiru eguneko greba egin genuela eta, aitzakia ona iruditu zait erreformaren testua irakurtzeko, oraindik egin gabe nuelako. Ministerioaren web orrira jo dut dokumentuaren bila, eta astebukaeran zehar irakurri dut. Berez, ez da lege berri bat, aurrekoaren hainbat artikulu aldatzen dituen lege-aurreproiektua baizik; PPren nolabaiteko kirurgia lana PSOEren LOEren gainean.

LOEren testua inprimatu ez nuenez, ezin izan ditut artikuluz artikulu aldaketak aztertu, baina aurreproiektuaren zioen azalpena nahikoa da testuaren mamia ulertzeko; horrela iruditu zait behintzat. Ekitatea, aukeren berdintasuna, justizia eta mugikortasun soziala bezalako terminoak behin eta berriz errepikatzen diren arren, dokumentua irakurtzean geratu zaidan sentsazio orokorra ondokoa da: ikasleak hiru taldetan banatzen dira (txarrak, tartekoak eta gorenak), eta bakoitzarentzat "egokien" diren heziketa-ibilbideak diseinatu beharra dago; horrela, "baldarrenek" ere ez dute eskola utziko (estatistiketan ondo ateratzea behar-beharrezkoa da), eta PISAko emaitza hobeagoak izango ditugu. Hori guztia lortzeko, curriculuma "sinplifikatu" behar da, hau da, zentralizatu, homogeneizatu (aniztasuna kendu). Aldi berean, zentroen autonomia areagotzeaz hitz egiten da, baina ez dakit oso ondo nola uztartzen den hori curriculuma Madrildik finkatzearekin. Halaber, kirurgiak eredu zehatz batzuen alde egiten du, hala nola, sexuaren araberako segregazioa aplikatzen duten eskolen alde. Beraz, gehiegi sakondu gabe ere, argi dirudi erreforma ideologikoa dela diotenek arrazoia dutela.

Euskara eta beste autonomia erkidego batzuetan koofizialak dire hizkuntzei dagokienez, argi dago hizkuntza gutxituak ahalik eta gutxituen izan daitezen saiatzen dela lege-aurreproiektua, diglosia egoeraren aurrean zentzuzkoena litzatekeenetik asko aldenduz. Aniztasunak azkura ematen diela Madrilen, alegia.

Bestetik, hezkuntzaren kalitatea hobetzeko legea (horrelaxe dio izenburuak) hezkuntzan mozketak aplikatzen diren aldi berean izapidetzea, baliabide gutxiagorekin kalitatea hobetu daitekeela aditzera emanez, adar jotze itzela da, zerbait esatearren.

Bitartean, PSOEren aldetik aurreproiektu honekin kritiko direnak kontuak ateratzen hasiak dira, eta PPren aurreko gobernuari gertatu zitzaion moduan, legealdi honetan ere hezkuntzaren lege hau martxan jartzeko ia denborarik ez dela izango pentsatzearekin konformatzen dira. Etorriko dira beste batzuk hezkuntza berriz ere hankaz gora jartzera...

Haurren berezko sormena

Gelakide batek irakasgaietako baten eztabaida forora ipuin bat ekarri digu, aurreko ikasturtean bere blogera ere ekarri zuena, dudarik gabe beretzat duen garrantziagatik errepikatua. Niri ere oso interesgarria iruditu zait, eta jatorrizko iturria bilatzen saiatzean, jakin ahal izan dudanez Helen Buckleyren 1961eko poeman oinarritzen da. Hona hemen poeman oinarritutako bideoa:

Eta hemen, poema osoa.

Erabat ados nago adierazi nahi duenarekin: eskolak ez luke haurrak berez duen aberastasun eta aniztasuna eten edo berdindu behar, ez lioke bere sormenari mugarik jarri behar. Alderantziz, bere nortasunaren funtsa horietan dagoela ohartarazi beharko lioke, eta guztion onurarako direla aitortu beharko luke. Zoritxarrez, 1962ko eskola islatzen duen bideo honek oraindik ere badu gaurkotasuna...

Bestetik, ipuin honekin nolabaiteko lotura badu blog honetan kontatzen zaigun arkakusoen "alegiak"; espero dezagun XXI. mendea arkakusoek askatasuna eskuratuko duten (dugun) mendea izatea!

Hezkuntza-sistemaren erreformaren inguruan

Moodle-eko foroan gelakide batek jarritako bideoa dakart hona. Ez du azalpenik behar, egia esan.

Lauhilekoaren kutsu orokorra

Bi aste baino ez ditugu egin bigarren lauhilekoko eskoletan, eta irakasgaietako baten irakaslea oraindik ez da etorri, baina dagoeneko iruditzen zait nabaritzen dudala zer nolako usaina izango duen; oso atsegina. Ondoko bideo honek nahiko ondo laburbiltzen du:

Bitxia izan da bideoarekin gertatutakoa: eskolak hasi eta segituan lauzpabost gelakidek aipatu dute, aurretik ezaguna zutelako, eta ondoren ikusi dut irakasgaietako baten Moodle-eko materialen artean ere badagaoela. Nik ez nuen ezagutzen, eta oso polita iruditu zait, bai ipuina, baita bideoak jasotzen duen ipuninaren kontaketa ere.

Bideoa gelan ikusi genuenean, Eskola Inklusiboari buruzko irakasgaian gelakide batzuk egindako aurkezpen baten barruan, burura etorri zitzaidan honen bertsio "gore"-etako bat izan zitekeena: Pink Floyd-en "Another brick in the wall" abestia eta horri lotutako filma. Nik baino askoz hobeto azaltzen du abestia eta ematen ditu irudi eta estekak beste blog honek, eta bere autoreak dioen bezala, zoritxarrez oraindik ere gehiegi hitz egiten dugu duela 30 urte film horrek islatzen zuen hezkuntza sistemaz.

Irakasleen irakaskuntza-estiloak eta lauhileko berria

Ikasketa-estiloen inguruan ikasi dugu zerbait graduan zehar orain arte, baina irakaskuntza-estiloen inguruan ez horrenbeste. Lauhileko berria hastear dagoela eta, denboraz larriago gabiltzanak beldurrak akabatzen gaude hemendik aurrera sei irakasgai izango ditugulako (orain arte bost gehien jota), eta asteko egun guztietan izango ditugulako eskolak (orain arte lau).

Horren harira irakasleen irakaskuntza-estiloen inguruan pentsatzen aritu naiz, eta ikaslearen aldetik eskatzen duten esfortzuaren arabera hainbat mota bururatu zaizkit:

a) Esfortzu jarraitua eskatzen duen irakaslea

Ardatz bertikalean esfortzua legoke, eta horizontalean denbora. Denborari dagokion ardatzeko "A" hori bigarren lauhilekoaren kasuan Aste Santua litzateke, lehenengo lauhilekoan baliokide argirik ez duena (agian abenduko zubia?). "B" eskolako aldiaren bukaera litzateke.

Horrela, irakasle batzuk eskolak hasten diren egunetik azken eguna arte antzeko esfortzua/inplikazioa/lana eskatzen dute ikaslearen aldetik. Horrek nahikoa errazten du ikaslearen lana, hasierako erritmoari eustea nahikoa izango baita maiatzera bizirik iristeko; aurreikusten erraza denez, planifikazioa sinplifikatzen du. Alde negatiboan, agian ikasle batzuei monotonoegi irudituko zaie eta errazago deskonektatuko dute (motibazioa galduko dutela, alegia).

Hemen azaldutako grafikoaren hainbat aldaera daude, esfortzuaren lerroa kokatzen den altueraren araberakoak. Adibidez, bada irakaskuntza-estilo bat non eskatzen den esfortzua minimoa den. Normalean irakasleak ikaslearen aldetik eskatzen duen esfortzua irakasleak berak "ekuazioan" jartzen duen esfortzuaren pareko izaten da, eta gutxi eskatzen duenak orokorrean gutxi ematen du ere.

b) Geroz eta gehiago lehertu arte eskatzen duena

Patxadan hasi eta denbora aurrera joan ahala ikaslea geroz eta gehiago estutzen duen irakaskuntza-estiloa da, eskolek irauten duten epearen bukaeran esfortzurik handiena eskatuz. Gure graduko bigarren lauhilekoaren kasu zehatzean, Aste Santura arte mantso antzean aritu, eta ordutik aurrera "turboa" sartuko luke honelako irakasle batek, ordura artekoa baino erritmo/zailtasun/bolumen askoz ere handiagoan. Eskolek aste pare bat gehiago iraun bazuten, bukaerara iritsi ahal izango ez zela pentsatuz uzten du ikaslea. Azken honentzat ez da batere erraza planifikatzea: eskolak hasten direneko mailara egokitzen bada porrot egingo du ez delako eman beharreko mailara iritsiko, eta inolako momentuan ezingo du ordura arteko eskakizun-maila erreferentzia bezala erabili hortik aurrerakoa aurreikusteko. Hori bai, inor ez da aspertuko, eskola bakoitzak zer ekarriko ote duen erabateko inkognita izango delako. Hala ere, ikasle batzuentzat pizgarri izango dena, beste batzuk desmotibatuko ditu (bereziki une batetik aurrera eskolek hartutako itxuraren arabera kurba hemen marraztutakoa baino maldatsuagoa izango ote denaren beldur direnak).

Mota honek badu aldaera bat, niri betidanik lepoan harriz betetako zakua lotu eta errekara botatzeko modukoa iruditu zaidana: eskola bakoitzean gailurrera iritsi eta hortik aurrera bidea laua edo maldan behera izango dela dioena eta, hala ere, ekintzetan irudiko kurba mantentzen duena. Kontuan izan behar da irudi hauek irakasleei ez ezik, sendagileei, kirol-entrenatzaileei eta antzekoei ere aplikatzeko modukoak direla. Beraz, "lasai, hemendik aurrerakoak ez du minik ematen ..." eta orratza barrurago sartzen dizunaz ari naiz, edo "bost, lau, hiru, bi, bat ... eta azkena! hamar, bederatzi ..." esanez abdominal-serie amaigabeak bidaltzen dizkizunaz. Honelakoek ikaslearen plangintza hankaz gora jartzen dute, horrek esfortzua aurreikusi eta neurtu ondoren azkeneko izardi tanta botatzera behartuz (eta horren ondoren, beste bat!).

Irakasleak estilo hau erabiltzeko arrazoiak askotarikoak izan daitezke: norberaren lan-estiloarekin bat egiten duelako (beroketa luzearen beharra duen pertsona da, emaitzarik onena saioaren bukaeran lortzen duena), hasieran geldoegi joan eta galdutako denbora berreskuratu nahi duelako (hau da, plangintza egokia egin ez duelako), eskolen hasieran ikasleei egokitzen zaien bidea aurkitzea kosta eta hortik aurrera galdutako denbora berreskuratu nahi duelako, eskolen hasieran berritzailea/ausarta izan eta esperotako emaitzak lortu ezean ohikoagoa den bidera jo eta hortik aurrera galdutako denbora berreskuraru nahi duelako, ikasleak sufriarazten gozatzen duelako, edo zer dakit nik. Maiz irakasten hasi berritako eredua da hau, eta iruditzen zait irakasle askok a edo d eredura jotzen duela esperientzia gehiago duenean.

d) Esfortzuaren gailurra ikasturte/lauhilekoaren bukaeratik bereizten duena

Erritmo biziarekin hasi eta nahiko azkar eskakizun-maila orekatzen duen irakaslea da, hortik aurrera momentu jakin bat arte (askotan ikasleei aldez aurretik zehaztutakoa) esfortzu jarraia eskatzen duena, eta eskola aldiaren bukaeran "deskonpresiorako" epe bat uzten duena. Gure kasuan, Aste Santuko oporren ondoren eduki berriak azaldu ordez, ordura arte landutakoa "liseritzen" eta finkatzen arituko litzateke, edo landutakoaren sintesia egiten, eta ikasleei ikasitakoaz jabearazten. Eskatuko dion esfortzuaren kurba maiz aldez aurretik azaltzen dionez, ikasleari erraz egiten zaio bere burua antolatzea, eta uneren batean eskakizun-maila gogor egiten bazaio ere, jomuga begien bistan duenez, jasateko modukoa egiten zaio. Bukaerako fasean ikasitakoaz jabetzeko eta horren sintesia egiteko aukera badago, horrainoko bidea egin duen ikaslearen motibazioa areagotzen du, irakasgaiari buruzko zapore gozoa uzten baitio. Bestetik, estilo honek badu abantaila bat irakaslearentzat: beste irakasleek erabiltzen ez badute, ikasleei esfortzu gorena eskatuko dien uneak ez du beste irakasle batzuenarekin bat egingo, eta horrek aukera gehiago emango dizkio ikasleei "etekin" hobea ateratzeko.

Estilo honek ere baditu bere aldaerak; adibidez, a estiloarekin konbina daiteke eta esfortzua lerro jarrai batekin has daiteke A puntura iritsi arte, edo A punturainoko kurbak b ereduaren kurbaren itxura har dezake.

e) Esfortzu-maila oso aldakorra eskatzen duena
Honen irudirik ez dut egin, baina Tourreko mendiko etapa baten profilaren itxura izango luke, gora-behera handiekin. Iruditzen zait ez dela batere ohikoa, eta gehienetan irakaslearen egoera emozionalak bere eskakizun-mailan zuzeneko isla duelako ematen dela. Edonola ere, ez du errazten ikaslearen lana, ulertzen erraza denez.

Tira, eta estiloak azaldu ondoren, burura datozkidan galderak: zer nolako irakasleak egokituko zaizkigu datorren lauhilekoan? asmatuko al dugu haien estiloa lehen asteetan? Nire aldetik behintzat, mesedez, ez daitezela b eredukoak izan!

Haur Hezkuntzara bueltatuz: etapa horretan irakaskuntza-estilo hauek aplikagarriak al dira? zein da haurrentzat egokiena? Practicumaren egonaldian ez zitzaidan iruditu nire tutoreak hemen azaldutakoen tankerako estilorik zuenik. Izatekotan, esfortzua goiz eta arratsaldearen artean desberdintzen zuen, eta esfortzu kognitibo handiena eskatzen zuten jarduerak goizez izaten ziren, baina hiruhileko osoa eskolan igaro ez nuenez, ezin izan nuen hemen azaldutako ezer gertatzen ote zen behatu.

Azkenik, norbanakoaren ikaskuntza-estiloa eta irakaskuntza-estiloa lotzen dituen lan interesgarri hau aurkitu dut, eta pentsarazi dit ona dela irakasle izan nahi duenak bere ikaskuntza-estiloa aztertzea, eta horrek irakaskuntza-estiloan zer nolako isla izan beharko lukeen hausnartzea, bereziki gogoan izanda irakasle denean hainbat ikasketa-estilo diferente izango dituzten ikasleekin arituko dela haien garapena eta ikaskuntza sustatzeko helburuarekin. Horri lotuta, irakaskuntza-estiloa aldatzeko oztopo nagusiak eta bide horretan aurrera egiteko hainbat proposamen interesgarri aurkitu ditut hemen.

Practicum, egunerokoa: autobehaketa osatzen

Gelako lagunek haien egonaldia bukatu duten arren, nik hantxe jarraitzen dut ikastetxera joaten, hilaren 14a arte. Gutxinaka bada ere, banoa nire lanetan aurrera egiten, eta oraingoan egonaldiko lehen astean egin nuen autobehaketako ariketa eguneratu eta osatu dut. Haur bakoitzari buruz idatzitakoaren jarraian daude nire azken ondorioak. Hona hemen emaitzak, lehenengo astekoak errepikatuta, eta zazpigarren astekoak gehituta:

“1” haurra

1. astea

Haur alaia iruditzen zait, oso gozoa, oso heldua, atsegina, elkarrekintza atsegin du, hizkuntza aberatsa du, bere gauzak kontatzea gustuko du, autonomoa da, irekia, eta sortzailea marrazkiak egiten. Lagunak erraz egin ditu eta bere taldetxoan lidergoa du; sozializaziorako baliabide asko dituen haurra da. Ikasturte honetan iritsi da lehen aldiz ikastetxe honetara, eta oso ondo moldatu da. Erraz moldatzen da egoera ezberdinetara. Ez da tematia, ezta kasketosoa ere. Ez da ez motelegia, ez urduriegia ere; justu tartekoa (beno, aukeran mugituagoa da lasaia baino). Fisikoki ere oso atsegina da: polita da, garbia, azal leunekoa, liraina, ahots atseginekoa; oso espresiboa da. Psikomotrizitateko saioan ez nuen aukerarik izan bera arretaz behatzeko; jolas sinbolikoan aritu zen asko, baina jolas motorrean trebe iruditu zitzaidan ere. Neskekin jolasten du, bereziki bere taldetxoan.

Erabat eroso sentitzen naiz berarekin, badakidalako ez duela inolako “arazorik” sortuko, gehien jota berari entzutea nahiko du, edo galderak egin, baina kargantea izan gabe.

7. astea               

Egonaldia bukatzen ari den unean aurretik esandakoak mantentzen ditut. “1”ek gelako lidergoa mantendu du, baita areagotu ere. Horrez gain, gelako mutilen erdia berarekin maiteminduta dauzka, eta guztiek nahi dute bere ondoan eseri. Berezia da ikustea lidergoa edukitzea ez dagoela protagonismoari lotuta, gelan behintzat "1"ek ez baitu bereziki parte hartzen. Hala ere, badu halako karisma edo, eta haurrek nabaritzen dute. Jokabide prosozialak baditu ere, baina agian “2”k baino gutxiago, eta horrela izanda ere, hark baino lidergo nabarmenagoa du. Garapen kognitiboari dagokionean, oso ondo moldatzen da zenbakiekin eta hitzekin, baina ez du trebetasun horiek agerian jartzeko nahi berezirik erakusten. Bere marrazkiak erakustea gustukoago du. Borobileko taldeko jardueretan erraz despistatzen da, ondoko neskaren batekin hizketan, baina atentzioa deituz gero, arreta berreskuratzen du.

“2” haurra

1. astea

Haur argia da, guztia da oso elaboratua beregan: hizkuntza oso aberatsa eta egokia du, marrazketan oso sortzailea da. Berrikuntza gustuko du, alde batetik atentzioa deitzeko, baina ez horretarako soilik. Erabateko “señorita” da, poxpolina, nagusien keinuekin gauza batzuetan, eta pixka bat “askojakina”, baina ez gehiegi. Irekia da, ikastea asko interesatzen zaio (bereziki idazketa-irakurketa), eta ez dakienaren aurrean naturaltasunez jokatzen du, larritu gabe, lotsatu gabe, edo haserretu gabe. Guztiekin ondo moldatzen da, baina ez du beste inoren behar berezirik, bere buruarengan konfiantza handia du. Lasaia da gelan, baina psikomotrizitateko gelan asko disfrutatzen du oso fisikoa den jolas motorrarekin; badirudi oso ondo erregulatzen duela egoera bakoitzak eskatzen duen jokabidea, naturalki ateratzen zaio, garapen orekatua du arlo guztietan. Gozoa da, baina ez gozoena. Fisikoki oso atsegina da: polita, azal leunekoa, liraina, garbia, ahots indartsukoa; oso espresiboa da. Neskekin jolasten du.

Berarekin ere oso eroso eta gustura sentitzen naiz. Pixka bat askojakina izateko joerak niri ez dit negatiboki eragiten, baina iruditzen zait beste pertsona batzuei agian momenturen batean astuna irudituko zaiela.

7. astea               

Egonaldiaren hasieran lidergo gehiago zuen gelan, baina “1”k “tokia” hartu dio pixkanaka, eta “2”ek ondo hartu du aldaketa. Bere protagonismo nahia apaltzeko balio izan dio, borobilean ez du lehen bezain beste parte hartzen, baina ez zaio horregatik triste ikusten. Jokabide prosozial gehien dituen haurra da, bereziki sentikorra da harremanetarako zailtasun gehien duten haurrekiko. “14”rekin pixka bat babesleegia da batzuetan.

“3” haurra

1. astea

Izaera aldakorragoa du; zertxobait bihurria izan daiteke, baina maneiagarria den tamainan. Pixka bat despistatua da, dispertsiora jotzen du. Kolektiban toki nahiko finkoa du, leihotik gertu. Argia da, bereziki zenbakiekin, baina ez du besteen aurrean dakiena harro erakusten. Marrazten ez da hain trebea, baina irudimena du. Bere presentzia nahiko oharkabean igarotzen da gelan, ez du izugarrizko zalapartarik sortzen, noizean behin pailazokeriak egin arren. Gutxi samar behatu dudala konturatu naiz. Fisikoki gustuko dut, sagutxo aurpegia du, sudur oso polita eta fina du, azala leuna, begi izugarri politak. Ez da batere lausengaria nirekin; izan ere, nirekiko interes gutxi du. Mutilekin jolasten du gehiago.

Gustura nago berarekin, bakarkako harremanean irekia da, eta eroso sentiarazten nau.

7. astea               

Psikomotrizitateko gelan ausartena da, “17”ekin batera; ausartegia batzuetan. Jauziak eta adrenalina maite ditu, baina beste muturrean kantatzea oso gustuko du ere. Izaera oso aldakorra du; mehatxua sumatzen badu sutan jartzeko segundo bakarra nahikoa du, baina momentu horretan berarekin hitz eginez bere haserrea kontrolatzea lortzen du gehienetan. Min hartutakoan kontsolamendurik ez du erraz onartzen, laztanak ezta ere, eta guzti horri bere ama inoiz aipatu ez izana lotuz (aita bai aipatzen du maiz), jasotzen duen goxotasun mailaren inguruko galderak pizten ditu. Nirekiko interesa asko areagotu zaio, nire ustez babesa eta goxotasunaren bila. Oso alaia da, eta oso mugitua. Soka saltoan ikasi duen mutil bakarra da, azkar asko gainera. Gaztelaniaz oso ondo hitz egiten du, baina euskaraz askoz ere erraztasun gutxiago du. Marrazketan, atzean mamuak ezkutatzen dituzten zirriborroetara jotzen du, "17"ren moduan. Arreta denbora luzez mantentzea eskatzen duten eskulanetan erraz galtzen du motibazioa, eta kanpoko errefortzua behar du bukatzeko. Alderdi fisikoan, hanka puntetan ibiltzeko ohitura du, momentuz nabarmenegia ez dena, baina areagotuko balitz arazo bihur litekeena.

“4” haurra

1. astea

Sekulako neska puska da, fisikoki handia, ahots indartsuarekin. Horrek, ordea, ez dio bere buruarengan konfiantzarik ematen, eta nahiko kexatia da, bere burua ahul ikusten du eta etengabe irakaslearen bitartekaritza bilatzen du. Justiziaren zentzu zorrotza du, eta gaizki iruditzen zaion zerbait ikusten badu, segituan salatzen du. Hala ere, besteei buruz hitz egitean oso  zintzoa da; adibidez, jolastokian gatazkaren batean bitartekaritza egin eta tutorearengana joan zen “batek esan du honela eta bestela gertatu dela, baina nik ez dut ikusi” esanez. Oso argia da, zenbakiekin eta irakurketan bereziki. Oso alaia eta irribarretsua da. Helduengana asko jotzen duenez, haiekin harremana asko lantzen du, gertutasun fisikoaren bidez, begiradaren bidez, eta elkarrizketaren bidez. Oso obedientea da, segur aski helduaren onespena errazago lortzeko. Berdinekin harremanean segurtasun eza sortzen diote bromek, eta horiekiko oso jokabide zurruna du. Alderdi psikomotorrean garapen nabarmena izan du azken urtean, baina hala ere ez dago trebeenak direnen artean; zuhur samarra da psikomotrizitateko gelan, baina disfrutatzen du. Fisikoki, alde batetik oso atsegina da, aurpegi oso polita duelako, baina bere gorputz handia eta ahots indartsua direla eta ez da samurtasuna transmititzen duen haur horietakoa; bestetik, oso espresiboa da. Neskekin jolasten du, baina ez du taldetxo finkorik.

Hasieran oso atsegina eta gustukoa egin zait, baina pentsatzen dut denborarekin bere izaera kexatiak iritzia aldatu arazi nazakeela, astun samarra bihurtuz. Autobehaketako ariketa honi esker uste dut hori gertatzea ekidin dezakedala.

7. astea

“2” bere txokoetako taldera ekarri izanak asko lagundu dio harekin harremana estutzen, eta orain bere gustukoak diren nesken taldean integratuagoa dago eta bere estatusa hobetu denaren sentsazioak bere buruarengan konfiantza gehiago eman dio. Bere kexuak gutxiagotu dira aste hauetan, bere harremanak zabaltzen ari dira, eta gutxiagotan jotzen du helduarengana. Marrazketan ez da txukunenetakoa; ez du nahikoa pazientziarik gauzak kontuz egiteko, baina ez da bereziki deigarria. “4” ez zait batere astuna iruditzen, maitagarria baizik. Alderdi fisikoan, lasterketan eta saltoka ez da trebeena, eta aurrerantzean horrela jarraituz gero, oin zapalen arazorik ez duela ziurtatu beharko litzateke.

“5” haurra

1. astea

Seduktore perfektua da; bigarren goizean musuz bete ninduen galtzerdian sartutako eskuarekin, eta hirugarren arratsaldean guapa deitu nau. Ez da horrelakoa helduekin bakarrik; berdinekin ere oso maitekorra da, agian gela guztiko eztitsuena. Kontaktu fisikoa oso leuna du, oso laztantsua. Oso ameslaria da, irudimen bizia du, bereziki marrazketan. Lausengatzailea den bezalaxe, zirikatzailea ere izan daiteke berdinekin, baina atentzioa deituz gero jokabidea aldatzen du (momentuan); ez da batere bihurria. Oso argia da, talde osoko ariketak batzuetan errazegi egiten zaizkio eta deskonektatzen du. Oso gozoa da, irribarretsua eta txintxoa helduari zuzentzen zaionean (ez horrenbeste berdinekin jolasean). Psikomotrizitatearen aldetik garapen erabat normala du; hala ere, psikomotrizitateko gelan interes gehiago zuen jolas sinbolikoan motorrean baino. Neskekin zein mutilekin jolasten du. Nirekiko interesa du nobedadeagatik. Fisikoki oso atsegina da; bakea transmititzen du bere aurpegiak, pekaz betetako azal leuna du, liraina da, eta ahots gozoa du, oso espresiboa da.

Gustura nago berarekin , baina ez dut amore ematen bere gertutasun eta esklusibotasunaren bilaketaren aurrean. Lehen momentuan, bere gertutasun fisikoa pixka bat gehiegizkoa iruditu zitzaidan, aitortu beharra daukat. Erabat eroso ez naiz sentitzen, ez dakidalako zenbateraino gerturatu nahi duen, egia esan, eta horren aurrean nola jokatu ez dudalako landu. Berarekiko gertuegi egon nahi ez izateagatik, azkenean urruntzea gerta dakidala uste dut, eta hori txarra litzateke.

7. astea               

Nirekiko interesa orekatu dugu, eta oso eroso nago berarekin. Guztiekin ondo moldatzen den haurra da. Gaztelaniaz oso ondo hitz egiten du, baina euskaraz erraztasun gutxiago du. Guztien aurrean hitz egiteak urduri jartzen du eta orduan pixka bat hitz motela da, hitzak eztarrian trabatzen zaizkio. Taldean ez du asko parte hartzen, eta batzuetan beste lagunekin lardaskatzen galdu egiten du haria.

“6” haurra

1. astea

Bere ezaugarririk deigarriena hizketarako duen zailtasuna da: erabat eztarrikoa den ahotsa, ulertzen oso zaila, hitz egitean goiko hortzak agerian uzten dituen keinuarekin batera, burua pixka bat atzealdera botaz egiten duena. Pixka bat hitz-motela ere bada batzuetan, edo hori iruditu zait behintzat. Hizkuntzarekin duen arazoa erabat fisikoa dela dirudi. Komunikazio-gaitasun urria du, baina aurpegiko espresibotasunak laguntzen dio pixka bat hitzarekin esan ez dezakeen hori adierazten. Hala ere, ez da batere lotsatzen, eta taldeko jardueretan parte hartzen du, oso positiboa dena. Txanda itxoitea kosta egiten zaio, eta komunikazio-gaitasun urria duten beste haur batzuekin haserreak eta gatazkak ditu. Argia da, baina ez du bere buruarengan konfiantza gehiegi. Erasokortasun nabarmenena izan duen espazioa psikomotrizitateko gela izan da, bertan nahiko ugariak diren gatazkak konpontzeko hizkuntzaz baliatu ahal ez izateak eta frustrazioarekiko tolerantzia urriak sortuta, esango nuke. Psikomotrizitatearen aldetik garapen normala duela iruditu zitzaidan saioan, baina ez nuen behar bezala behatzeko aukerarik izan, gehienbat jolas sinbolikoan murgilduta egon zelako, eta ni jolas motorraren aldean geratu nintzen. Mutilekin jolasten du gehiago. Fisikoki ez da bereziki atsegina, gehienbat hitz egiten duenenean, azaldutako keinu hori dela eta; azala leuna du, gorputza liraina, begiak oso politak, baina horiek itzalpean geratzen dira nolabait.

Gustukoa dut, eta horretan eragina du nire tutoreak berarekin duen harreman gertuak, esan beharra daukat. Hau da, neurri batean, bera gustuko dut nire tutoreak gustuko duelako. Berarekin eroso sentitzen naiz, baldintzak kontuan izanda; ez dut harremana saihesten, baina ez dut aktiboki bilatzen ere, aitortu beharra daukat. Ez dit beldurrik ematen, samurtasuna eragiten dit, eta uste dut ez didala penarik ematen, baina ez nintzateke ausartuko %100ean hori ziurtatzen.

7. astea               

Egun gutxitan ohitu nintzen bere komunikatzeko modura, eta segituan ikasi nuen hark esandakoak ulertzen. Ondorioz, bere oztopoak ia oharkabean joaten zaizkit orain. Aste honetan haserreak eta gatazkak gutxitu direla iruditu zait. Oso atsegina egiten zait “6”, gustuko dut. Pixka bat lotsatia da, eta guztien aurrean hitz egitean harrotuz doa, kosta egiten zaio urduritasuna kontrolatzea, “15”i edo “3”ri gertatzen zaien moduan. Pailazokeriak egitera jotzen du, eta tutoreak geratu egiten ditu jokabide horiek.

“7” haurra

1. astea

Lehen egunetan ziurrenik oharkabean pasako zitzaidan nire tutoreak berari buruz hitz egin izan ez balit. Hau da, ez da asko nabarmentzen den haurra, ez baitu asko parte hartzen, baina gutxiegi ere ez, itxuraz gauzak egiten dabil han eta hemen, eta fisikoki ere ez da deigarria. Hala ere, arretaz begiratuta badu zerbait arraroa. Haur gehienek samurtasuna transmititzen duten bitartean, berak sentsazio metalikoa ematen dit, nolabaiteko hotzikara. Horri buruz pentsatzen, iruditu zait bere aurpegiaren espresibotasun urriak eragina dela. Beno, espresibotasun gutxi izateaz gain, batzuetan halako irribarre horizontala du finkatuta aurpegian, hitz egitea zailtzen diona, ezpainak behar bezala ixten uzten ez diolako. Ahotsa ere oso baxua du, eta dagokion adina baino txikiagokoarena den tonuan hitz egiten du. Besteen aurrean hitz egiten hasi orduko, badirudi damutzen dela eta ez duela jarraitu nahi. Nahiko estutzen da taldearen aurrean hizketan; denbora pasa ahala bere antsietatea handituz doa, eta burua alde batera okertzen du, ilea kiribiltzen hasten da, galtzak igotzen... Argia da, baina bere buruarengan konfiantza handirik ez du, eta besteek diotenaren arabera aldatzen du bere iritzia. Bakarka berarekin egotean bestelakoa da, adore gehixeago du. Ekoizpen urria du, bai eraikuntzan, baita marrazketan ere. Komunikazio-gaitasuna nahiko urria du, baina ez da esaldiak eraikitzen ez dakielako, hitz egitea kosta egiten zaiolako baizik. Horrez gain, aulki batean esertzen den orduko etengabe igurtzikatzen da horren kontra, eta hori ez litzateke arazo izango honegatik ez balitz: eskuekin ezer egitea eragozten dio gehiegizko mugimendua dela eta. Alderdi psikomotorrean garapen normala du, jolas motorra eta sinbolikoarekin disfrutatuz. Berdinekin harremanetan ez dut nahikoa behatu iritzia emateko. Neskekin gehiago jolasten du. Fisikoki ez da desatsegina, baina duen harridura aurpegiak ez du bereziki erakargarri egiten. Gorputza argala du oso, azal leuna, eta altua den arren txikia izatearen sentsazioa ematen du, nolabaiteko hauskortasuna transmititzen du.

Nahiko sentsazio neutroak sorrarazten dizkit, ez hotz eta ez bero. Berarekin konektatzen duzunean atsegina da, baina bestela oharkabean pasatzen da bere presentzia. Gela zalapartatsu batean erraz “ahaztu” nezake bera hor dagoela, eta ariketa honek lagun dezake horrelakorik ez gertatzen.

7. astea

Helduarekin elkarreragin gutxi bilatzen duen haurra da orokorrean. Jolastokian berdinekin oso gustura jolasten du, harreman erabat normalak ditu, eta ez da batere gatazkatsua. Hala ere, bada haur horrengan kezkagarria den zerbait, zehazki zer den asmatzerik lortu ez den arren. Aulkian igurtzikatzearenak berdin jarraitzen du, edo areagotu dela esan liteke. Haurra zertxobait hipertonikoa da orokorrean. Erabat maitagarria da, bere presentzia oharkabean pasatzen bada ere.

“8” haurra

1. astea

“16”rekin batera, tamainaz txikiena, baina ez horregatik ahula. Ez du asko parte hartzen, eta taldearen aurrean lotsatzen da, pailazokeriak egitera joz eta harrotuz. Irakurketa-idazketan ez dago gelako azkarrenen artean momentu honetan, eta erantzun zuzenak bermatzeko ereduetara jotzen du edo denbora hartzen du. Ausarta da; nire izena galdetzen ausartu zen lehen egunean, baita zertara nentorren galdetzera ere, “6” lotsatu zen arren. Irekia da, alaia eta oso espresiboa; pixka bat bihurria ere. Berarekin hitz egitean, gustuko du bere gauzak kontatzea. Toki nahiko finkoa du gelan, leihoaren inguruan esertzen direnen artean. Nahikoa behatu ez dudala konturatzen naiz. Fisikoki ez da bereziki atsegina, ezta desatsegina ere; aurpegitxo polita du, begi bizi-biziekin.

Gustuko dut, baina ez da nire interes eta samurtasuna gehien erakartzen duena. Erraza iruditzen zait denbora pasa ahala beraz “ahazten” joatea, hori gerta ez dadin neurriak hartu ezean.

7. astea               

Esfortzu kognitiboa eta arreta mantentzea eskatzen dioten jarduerak saihesten saiatzen da. Ondorioz, eraiketa txokotik kanpo egiten diren jarduera ia guztiak ez ditu gustuko. Atzeraturik geratu ohi da, helduaren laguntzarik gabe ez baitu lortzen jardueretan aurrera egiteko motibazioari eustea. Besteen alboan atzeraturik geratzeak eragiten dion frustrazioa ez du ondo kontrolatzen, eta batzuetan saiatzen da jarduera hala moduz bukatzen, emaitza kaskarrarekin bada ere. Bere erasokortasuna areagotzen joan da asteak aurrera egin ahala, bereziki jangelan. Egonaldiaren hasieran bere izena idazteko zailtasuna zuen, eta eredua aurrean izanda ere kosta egiten zitzaion, baina orain azkar idazten du bere kasa. Hala ere, iruditzen zait ez duela sentitzen nahikoa gauza “zuzen” egiten duenik, eta horrek bere autoestimuan eragina duela, erasokortasunaren bidez kanporatzen duelarik. Anaia txikia ere jaio zaio, eta horrek izango du eragina ere, dudarik gabe. Gaztelaniaz ondo hitz egiten du, baina euskaraz ez dauka horrenbesteko erraztasunik.

“9” haurra

1. astea

Haur argia da, zenbakiekin eta hizkiekin trebea. Hala ere, beregan deigarriena komunikazio-gaitasunean duen atzerapena eta kasketak dira. Kasketa harrapatzean minutuak egin ditzake garrasika eta negarrez, bera ere aspertuz (aho zabalka ikusi nuen behin). Hizkuntzari dagokionez, ahoskatzeko zailtasunak izateaz gain, ez ditu esaldiak josten, hitz solteak kateatuz azaltzen ditu bere ideiak. Aurpegiaren espresibotasunarekin osatzen du nolabait bere komunikazioa, baina ez du lortzen erabat eraginkorra izatea. Nahiko erraz despistatzen da gelan. Frustrazioari aurre egiteko arazoak ditu, eta etengabe kasketak hartzen ditu, batzuetan arrazoi nahiko arbitrarioak direla eta. Ez du asko parte hartzen taldeko jardueretan. Urduritasuna eragiten dioten egoeretan (jolastokira atera baino lehen, etxera joateko ordua iristean, psikomotrizitateko gelara joatean) jokabidea erregulatzeko arazoak ditu, eta maiz gatazkak ditu berdina gertatzen zaien beste haur batzuekin (“17”, “6”). Mimoak jasotzea gustuko du, horrek asko lasaitzen du. Psikomotrizitateko saioan ez nuen bera arretaz behatu, baina iruditzen zait garapen normala duela. Nirekiko esklusibotasuneko harremana bilatzen du eta lortzen ez duenean haserretzen da. Jolastokian ez dut nahikoa behatu, baina uste dut mutilekin ibiltzen dela, bereziki trizikloan, horrek txandak kudeatzeko arazoak sortzen dizkiolarik. Fisikoki aurpegi berezia du; Mongoliako estepetatik datorrela dirudi, eta hantxe imajinatzen dut nik, zaldi baten gainean haizea aurpegian sentituz.

Gustuko dut, baina uste dut bere kasketak nahiko nekagarri suerta daitezkeela denborarekin, eta berarekin komunikazioa jariakorra ez denez, berarekin harremana bereziki ez bilatzera eraman zaitzake. Nirekiko duen jarrerak ez nau estutzen, ondo kudeatzen dut. Negarrak, aldiz, ez daramatzat hain ondo; niri zail egiten zait haur bat negar egiten uztea, horri amaiera emango dioten gauzetara jotzen dut (hitz egitea, laztantzea...), eta ez daukat oso argi kasu honetan zer den egokiena.

7. astea

Kasketak ahuldu zaizkio aste hauetan, baina berak nahi duena lortzen ez duenean haserreak mantentzen dira (borobiletik alde egiten du, mahai azpian sartu, etab.), eta burugogorra da oso. Harremanetarako trebezia oso urria du, eta komunikazio gaitasunean aurrerapenak eskasak izan dira epe honetan. Berdinekin harremanetarako baliabiderik ez duenez, nirekiko interes bizia izaten jarraitzen du. Bere buruan esaldiak osatzen dituela esango nuke, baina horietatik hitz batzuk baino esaten ez dituela, eta hain tonu baxuan gainera, dioena ulertzea zaila izaten dela maiz. Gustuko dut, batzuetan astuna eta kudeatzen zaila suerta daitekeen arren. Alderdi psikomotorra gehiago lantzeak mesede egingo liokeela iruditzen zait, bai garapenaren alderdi fisikotik, baita sozialetik ere.

“10” haurra

1. astea

“4” nesken artean denaren modukoa da “10” mutilen artean; sekulako mutil puska. Beldurrik ez duela dioen arren, ostiralean “zine saioa” izan genuenean negarrez hasi eta tutorearen magalean esertzera joan zen bakarra izan zen. Ez dut nahikoa behatu garapen kognitiboari dagokionez, beraz, ez dut ezer esango. Lehen egunean nirekiko pixka bat mesfidati agertu zen arren, oso ondo hartu nau ondoren. Oso txintxoa iruditu zait lehen egun hauetan, baina tutoreak esan dit badakiela bihurria izaten. Gatazka gutxi du gelan, ez da etengabe borrokatzen denetakoa. Psikomotrizitateko saioan oso indartsu eta trebe ikusi nuen jolas motorrean; handia den arren ez da batere baldarra, baina jolas sinbolikoan aritu zen denbora gehiena. Mutilekin jolasten du gehienbat, baina jolastokian ere ez dut nahikoa arretaz behatu. Kolektiban leihoaren inguruan esertzen den horietakoa da, baina batzuetan tokiz aldatzen da. Fisikoki berezia da, aurpegia helduarena duelako erabat, eta horrek kontrastea sortzen du duen adinari dagozkion jarrera normalak erakusten dituenean.

Gustuko dut, oso prestua iruditzen zait. Eroso sentitzen naiz berarekin.

7. astea

Garapen kognitiboaren ikuspegitik, ez da nabarmentzen, ez “goitik” ezta “azpitik” ere. Hori bai, dakiena etengabe erakusteko beharra dauka edo, hobe esanda, besteek ez dakitena agerian uzteko beharra. Zentzu horretan, oso esataria da, eta gelako besteek “gaizki” egin edo esaten dituzten gauzak behin eta berriz salatzen ditu bere ahots ozenarekin. Besteei burlak egitera iristen da, oso zakarrak ez diren arren. Bera baino ausartagoa eta desafiatzaileagoa den norbaiten arrimoan kontra egin dit aldi pare batean, baina errieta eginda segituan ematen du amore eta damutzen da. Kritikak ez ditu ondo hartzen, haserretuz eta negar eginez. Korrika eta saltoka ez da trebea, eta horrela mantenduz gero oin lauekin arazorik ez duela ziurtatu beharko litzateke. Gustuko izaten jarraitzen dut, baina prosozialak ez diren jokabide horiek ahultzen lagundu behar zaiola iruditzen zait, bere onerako, eta taldearen mesederako.

“11” haurra

1. astea

Taldean erabat oharkabean igarotzea da bere ezaugarririk nabarmenena. Ez du liskarrik, ez du asko parte hartzen, baina ez du atentzioa deitzen bereziki pasiboa izateagatik ere. Irudimen bizia du, jolas sinbolikoan erabat murgildua dago, bere espazio-ontziekin eta ezpatekin jolasean. Zenbakiekin eta hizkiekin ondo moldatzen da, baina ez die izugarrizko garrantzirik ematen ere; galdetzen badiozu erantzun zuzenak ematen dizkizu, baina ez da erantzunarekin helduarengana joaten aprobazio bila. Beldur nintzen agian beharrak azaltzeko orduan uzkurra zela, baina ikusi nuen kolektiban parte hartzeko eskua altxatu zuen batean zalaparta sortu zelako txanda-pasa egin ziotela, eta ondoren konformatu ordez berriro altxatu zuen eskua berak zerbait kontatu nahi zuela esanez. Bere marrazkiak oso bereziak iruditu zaizkit. Bi egunetan ikusi dut marrazten, eta bietan marrazki bera egin du, orria ertzetatik hasita kolore bizietako orbanekin betez, trazu bertikalak erabiliz beti. Zer zen galdetuta, etxea zela esan zidan; eta atea eta leihoak non zeuden galdetzean, berriz, ez zegoela. Haur guztiekin moldatzen da berdintsu, ez du erabat finkoa den tokirik kolektiban, eta jolastokian ere haur ezberdinekin jolasean edo bere buruarekin hizketan ikusi dut. Psikomotrizitateko saioan ez nuen arretaz behatu, baina uste dut gehienbat jolas sinbolikoan ibili zela. Fisikoki izugarri polita da, bakea dario.

Gogokoen ditudanen artean dagoela aitortu beharra daukat, hain da lasaia! Eroso sentitzen naiz berarekin, eta gustuko dut bere kontu ameslariak entzutea.

7. astea               

Psikomotrizitatearen aldetik, garapen erabat normala du. Soka saltoan ibili da, baina sugearen jolasean soilik, salto egiten ausartu gabe. Oso ondo moldatzen da txoko eta jarduera guztietan, eta ez du inoiz liskarrik sortzen. Bere marrazkiek gelako berezienak izaten jarraitzen dute; giza irudiak egitean, adibidez, ardatz bertikalean marraztu beharrean, horizontalean egiten ditu, eta sagu zaharrak dirudite, politak benetan. Konfiantza hartzeko denbora behar izan du, eta ez da belarriekin txalo egiten dizun haur horietakoa, baina badaki keinu txikien bidez bere gertutasuna adierazten. Nire begikoa izaten jarraitzen du, baina arreta beste batzuk bereganatzen dute.

“12” haurra

1. astea

Nahiko lotsatia da, eta ez du asko parte hartzen taldeko jardueretan, baina bere gustuko ez den zerbait egiten badiote ez da kikiltzen.Oso lasaia da, eta bakarka berarekin egotean bere gauzak kontatzea gustuko du. Egoera lasaia denean “soltatzen” da hobekien. Bere anaia txikia garrantzitsua da bere bizitzan, eta jolastokian hura zaintzea bere lehentasuna da jolasaren aurretik. Anaiarekin oso maitekorra da, baina gelako lagunekin ez horrenbeste. Esan beharra daukat ez dudala behar bezala behatu bere garapen kognitiboa. Psikomotrizitateko saioan gustura ibili zen jolas motorrean nahiz sinbolikoan. Ez da nesken taldetxoko partaide finkoa; haur ezberdinekin jolasten du. Hizkuntzaren garapen egokia du, eta ahots nahiko baxua du, ez indartsua; nahiko isila da. Haur txintxoa eta arduratsua da, ez dago beregan bereziki deigarria den ezer. Esango nuke bere buruarengan nahiko konfiantza duela, baina ez dut nahikoa behatu hori ziurtatzeko. Fisikoki, bere begi-zulo beltzek keinu tristea ematen diote aurpegiari, baina keinua baino ez da, zeren eta esango nuke bere modura alaia dela. Ez da izugarri espresiboa.

Gustukoa dut “12”, inolako arazorik sortzen ez duen haur horietakoa da, lasaia. Berarekin harremana lantzeko astia hartuz gero, uste dut emateko asko duela.

7. astea

Lotsatia baino, isila dela esango nuke. Praktiko eta errealista ere bada; elkarren artean gelakoak jotzeari buruz hizketan ari ginen batean zuzenean esan zidan patxada osoz han denek jotzen zutela noizbait. Bere garapen kognitiboari garrantzi handia ematen dio, eta arretaz behatzen ditu besteak, bereziki besteen arlo arrakastatsuenak, berak ere trebetasun berriak eskuratzeko imitazioaren bidez. Argia da, eta oso gogor saiatzen da. Benetan maitakorra da ere, gelako beste guztiak bezala, bestalde.

“13” haurra

1. astea

Beregan nagusitzen den ezaugarria edertasuna da; oso neska polita da, perfektua. Izugarri pinpirina da ere; beti dago hortxe bere buruko kakoak jarri eta kentzen, eskumuturrekoekin berdin. Arreta oso erraz galtzen du, edo hobe esanda, askoz ere gehiago interesatzen zaio lagunekin berriketan aritzea edo bere janzkeraren osagarriren batekin jolastea, gelako gauzei adi egotea baino. Taldean hitz egin behar duenean pixka bat arraro jokatzen du, oso mantso eta ahots oso eztitsuarekin hitz egiten du, eta ez zait argi geratzen handiustea duelako ote den, edo lotsa den. Ez du bere burua agerian jartzen tutoreak galderak egiten dituenean. Nire ustez, jaio zen egunetik esan diote hain dela polita eta perfektua, irudi horren aurrean huts egiteko beldur dela. Eskolak irakats diezaiokeen gauza hoberenetarikoa polita izateaz gain beste gauza asko izan daitekeela da; mesede egingo lioke. Normalean bere neska lagun taldetxoarekin egoten da, eta egoera horretan konfiantza handiz agertzen da. Hala ere, jolastokian egun batean ikusi ahal izan dut bere lagunekin haserretzen bada sozializaziorako oso baliabide urriak dituela nabarmentzen dela, ez baita gai beste lagun batzuk bilatzeko edo egoerari irtenbidea aurkitzeko (segur aski helduekin harremanetan bere edertasuna nahikoa izan delako). Beraz, lagunekiko menpetasun harremana du momentu honetan. Toki finkoa du kolektiban, bere lagunen ondoan. Alderdi psikomotorrean garapen normala du, eta saioan jolas sinbolikoan nahiz motorrean ibili zen. Alderdi kognitiboan ezin izan dut arretaz behatu, berak ere ez baitu aukera asko eskaintzen horretarako.

Ez da gustukoen dudana, nire ustez pinpirinegia delako, baina sozializazioan duen ahuleziak berarekiko iritzi positiboagoa eragin dit. Kanpoko itxura alde batera utzita, beharrak dituen haurra da.

7. astea

Garapen kognitiboari dagokionez, oso ondo moldatzen da zenbakiekin eta hizkiekin, arreta gutxitan mantentzen duela dirudien arren, eta gelako gazteenetakoa den arren. Oso atsegina eta jatorra da, baina sateliteen moduan flotatzen doala ikusteak kezka pixka bat eragiten du; epe motz batez bere baitan egoteko beharraren ondorio bada ez dago arazorik, baina asko mantenduko balitz, jokabide horren atzean zer dagoen aztertu beharko litzateke. Euskara aberatsenena duen haurretakoa da.

“14” haurra

1. astea

Bere ezaugarririk deigarriena helduekin hitzik egiten ez duela da, eta haurrekin ere oso gutxi. Jolastokian eta psikomotrizitateko gelan ikusten dugu bakarrik beste batzuekin hitz egiten, eta tutoreari eta niri hitz bakanen bat baino ez digu esan (niri soilik jolastokian). Behin ahotsik egin gabe ahoskatu dit hitz bat. Etxean, aldiz, normaltasunez hitz egiten omen du. “15” eta “17”ekin batera etorkinen alaba da, eta ondorioz bere LH1 ez da euskara/gaztelania. Keinuez baliatzen da komunikatzeko erantzuna eskatzen zaionean, gehien jota. Taldeko jardueretan gutxi hartzen du parte, baina aste honetan bere urtebetetzea ospatu da, eta izugarri pozik zegoen eguneko protagonista zela ikustean. Hitzezko komunikazioa ekiditen duen arren, helduarekin kontaktu bisuala gustuz hartzen du eta aktiboki bilatzen du, eta iruditzen zait hori abiapuntu egokia izan daitekeela bere oskoletik ateratzeko. Badirudi esaten zaiona ondo ulertzen duela, aginduak betetzen dituelako edo keinuz erantzuten duelako. Bere komunikazio-gaitasuna urria da, ezinbestean, eta zaila da baloratzen beste haurrekin hitz egiten duenean nolakoa den. Batzuetan isolaturik egotea bilatzen du, hori egiten ikusi dut txokoetan eta psikomotrizitateko saioan, baina ez dirudi larritasuna eragiten dionik; berak bilatua dela dirudi. Nahiko espresiboa da, eta bere gorputzak adierazten duenagatik ez dirudi triste dagoenik. Jokabide arraro bat baino ez diot igarri: psikomotrizitateko gelan irribarre oso alai eta irekia egin zuen gatazkak izateagatik bankuan eserita negarrez zeuden bi lagunen aurrean jarrita, eta arraro egin zitzaidan egoera horretan poza agertzea. Toki finkoa du gelan, bere amak uzten duen hori, hain zuzen ere. Garapen kognitiboa ezin izan dut behatu, komunikazio-gaitasun urriak eta bere uzkurdurak oztopo handia suposatzen dutelako. Jolastokian ez du lagun finkorik, baina gelako kideren batekin banaka jolasten du.

Gustukoa dut “14”, bere gaitasunaren mailan kontaktua lortu dudala iruditzen zait, eta goxotasuna iruditzen zait duela barruan, dudaren bat dudan arren. Jakin-mina eragiten dit ere, eta kezka geroz eta gehiago. Tutorearen kezka erabat ulergarria iruditzen zait.

7. astea               

Aurrerapenak egiten joan da, linealak izan ez diren arren. Hasieran, tutoreak egindako esfortzuei erantzunez, gelan gusturago zegoela nabarmentzen joan zen, askoz ere irribarre gehiago egiten zuelako eta bere estatismotik irteten joan zelako. Gero, fase horretan finkatu zen, kanpotik ikusita behintzat aurrerapauso nabarmenik nabaritzen ez zela. Nik esfortzu berezia egin dut harekin egoten, bera gustukoak diren gauzak egiten (adibidez, liburuak berari irakurtzen, edo gauzak keinuak puztuz kontatzen, onomatopeia asko sartuz). Joan den astean, borobilean bere ondoan eserita geundela, hizketan hasi zitzaidan, xuxurlatzen, eta benetan txunditurik utzi ninduen. Jakin-mina dut hurrengo astean mantenduko ote den ikusteko. Behatzaile fina da, eta hona hemen horren bi adibide: gelan egiten ari naizen soziogramaren emaitzak nire koadernoan idazten harrapatu nauen haur bakarra izan da, eta aurrekoan hitz egin zidanean, arduraduna gelako zerrenda pasatzen hasi orduko esan zidan egun horretan lau zirela gelan falta ziren lagunak. Oso perfekzionista da, eta komenigarria litzateke izaeraren ezaugarri hori ahultzea, batzuetan oztopo bihurtzen baitzaio, arrakastaz gaindituko ote duen erronka baten aurrean dudak sartzen bazaizkio, uko egiten diolako. Tutorearen “akatsak” (nahita izen baten letren ordena gaizki jartzen duenean, adibidez) oso gustuko ditu, eta barre irekia eragiten diote. Tutoreak akats horiek erabateko naturaltasunez onartzeak mesede handia egiten diotela iruditzen zait, eta ona litzateke “goazen guztiok akatsak eginez ondo pasatzera” gaia lantzea gelan. Psikomotrizitateko saioek, dantzak eta kantuak asko laguntzen diote desinhibitzen, eta agian horrelako jarduerak gelako espazioan egiteak lagunduko lioke bertan gehiago hitz egiten.

“15” haurra

1. astea

Erabateko lurrikara da “15”. Ez da isiltzen, ez da geldirik egoten, ez du ezetzik onartzen, bere nahiak tinko adierazten ditu. “14” eta “17”ekin batera etorkinen semea da, eta ondorioz bere LH1 ez da euskara/gaztelania. Hizkuntza ez du batere ondo menderatzen; alde batetik, ahoskatzeko arazoak ditu eta bestetik, esaldi gutxi josten ditu, gehienbat hitzak bata bestearen jarraian esanez komunikatzen da. Hala ere, komunikazio eraginkorra lortzen du izugarri espresiboa delako. Oso oldartsua da eta naturaltasun osoz esaten du burura datorkiona. Emozio guztiak intentsitate handiz bizitzen ditu, eta egunean zehar aldakortasun handiz bizitzen ditu (tristura ezik, esango nuke). Ez dauka gauzak bere kabuz egiteko pazientziarik, eta segituan eskatzen dizu zuk bere lana egiteko. Bere garapen kognitiboa behatzeko aukerarik ez dut izan, baina nahiko argia dirudi, edo azkarra behintzat. Toki finkoa du gelan, bere interesek eraginda, izan ere, jolastokira arduradunaren atzetik irten nahi du trizikloa hartzeko, eta horretarako toki bera aukeratzen du beti, eta ez dio inori utzi nahi. Komunikazio-gaitasun mugatuak eta oldarkortasunak ez diote bereziki errazten sozializazioa, baina moldatzen da. Jolastokian gogokoen duena trizikloa da, eta horren inguruan gatazkak ditu txandak direla eta. Tutorearengana jotzen du bitartekaritza bila, baina ez beti, eta bere gertutasuna asko bilatzen du. Nirekiko interesa du, eta harreman esklusiboa nahi du, ahal duen tinkotasun guztiarekin adieraziz, inolako dudarik egon ez dadin.

Gustuko dut “15”, uste dut ez dela posible bera gustuko ez izatea, baina oso nekagarria izan daiteke bere etengabeko eskakizunak diela eta.

7. astea

Arreta finkatzea asko kostatzen zaio, baita berarekin bakarrik hizketa egitean ere. Zerbait esaten hasten da, eta bere atentzioa bereganatzen duten beste mila gauzetara salto egiten du esaldia bukatu aurretik. Ez da erraza bere garapen kognitiboa ebaluatzea; batzuetan badirudi kontzeptuak arrotz egiten zaizkiola, eta beste batzuetan, aldiz, badirudi besteen parean moldatzen dela. Tristura ere intentsitate handiz bizitzen duela ikusi ahal izan dut aste hauetan, egun batzuetan triste ibili zelako. Badirudi bere LH1n ere ez dela ondo espresatzen, eta horrek tutorearen kezka piztu du. Erabat maitagarria da. Nire babesa asko bilatzen duen haurretako bat da, besteekin harremanak ez zaizkiolako bereziki errazak suertatzen.

“16” haurra

1. astea

Gelako txikitxoena da tamainaz. Bere laguntxo taldean ezik, oso isila da, eta taldeko jardueretan parte hartzea kostatzen zaio. Taldearen aurrean hitz egitean lotsatzen da, eta oso tonu baxuan hitz egiten du. Ez da erraza bere komunikazio-gaitasuna behatzea, ez delako asko hitz egiten duen haurra, baina ez du hizketarako arazo fisiko berezirik. Zenbaki eta hizkiei dagokienez, momentuz ez dago gelako aurreratuenen artean. Konturatzen naiz ez dudala nahikoa arretaz behatu. Psikomotrizitateko saioan pareta botatzera korrika irten ez zen bakarra izan zen; nire ustez bere tamaina txikia dela eta, uzkurtu zelako. Jolas motorrean eta sinbolikoan aritu zen, beti bere laguntxoekin. Kolektiban bere lagunen ondoan jartzen da beti, eta jolastokian ere haiekin ibiltzen da. Ez du tutorearengana bereziki jotzen, ez da inoiz liskarretan sartzen, ez du eskaera edo protestarik egiten. Oso erraz despistatzen da, eta kognitiboki esfortzua eskatzen dioten jarduerak ahal badu alde batera uzten ditu. Nirekiko duen interes bakarra komunetik bueltan galtzak lotzeko laguntzea da.

Ez hotz eta ez bero uzten nauen haurra da, oraindik ez diot aurkitu nire interesa piztuko duen zera hori, eta horren bila gehiago saiatu beharko dudala uste dut.

7. astea               

Kolorearen erabileran sormen handikoa iruditu zait. Zenbakiekin eta letrekin hortxe dabil, borrokan; ez zaizkio bereziki errazak egiten. Euskara aberatsa du, oso hiztuna ez den arren. Arreta gutxi eskatzen du, eta arreta behar duten horrenbeste haur dagoen gela batean, atentzio gutxi jasotzen du; behar lukeena baino gutxiago eskaini diot “16”ri aste hauetan. Oso atsegina da, eta bere burutxoan kontatzen dituenak baino gauza askoz ere gehiago dabiltzala iruditzen zait.

“17” haurra

1. astea

Arauekin eta autoritatearekin arazo larriak dituen haurra da “17”, eta horixe da beregan deigarriena dena momentu honetan. Tutoreak dioenez, ikasturtearen hasierarik sekulako hobekuntza izan du zentzu horretan, baina oraindik bide luzea du aurretik. “14” eta “15”ekin batera etorkinen semea da, eta ondorioz bere LH1 ez da euskara/gaztelania. Gaztelaniaz ondo moldatzen da, baina euskararekin orain izan du lehen kontaktua, eta askotan ez ditu esandakoak ulertu ere egiten. Oso oldarkorra da, baita erasokorra ere, eta tutorearekin harremanean etengabe mugen bila dabil. Ikastetxe honetara iritsi aurretik jasanezintzat joa izan dela dirudi, eta ondorioz sudur puntan jartzen zaiona egitera ohitu da. Gelakideekin gatazkak ditu etengabe, bereziki berak bezala komunikazio-gaitasun urria dutenekin (“9”, “15”, “6”). Hizkiekin ia harremanik izan ez duela dirudi, zeren eta bere izena ezagutzen oraintxe ikasi du, eta eredua aurrean izanda idazteko nahikoa lan du. Zenbakiekin badirudi zertxobait gehiago lan egin duela, baina hizkuntzaren oztopoa dela eta ez da erraza jakiten zenbaterainoko aurrerapena egin duen. Marrazketan zirriborroetara jotzen du (zizta egiten duten armiarmak eta horrelakoak), kolore ilunetan. Toki nahiko finkoa du leiho inguruko taldetxoarekin. Etengabe eteten du gelako dinamika, eta tutoreak azalpen luzeak ematen dituenean deskonektatzen du, segur aski ulertzen ez duelako. Bestelako jardueretan ere oso erraz despistatzen da. Tentsioak eta beldurrak gobernatutako haurra dirudi, bere bizitzan egonkortasun urria duena. Alderdi psikomotorrean garapen egokia du, baina bere oldarkortasuna kontrolatzea ezinezkoa egin zitzaion psikomotrizitateko saioan, eta zigortua izan ondoren guztiengandik aparte gordeleku bat eraiki zuen, bere energia guztia eusteko nahian edo. Nire ustez, egindako bihurrikeriak eginda ere tutorea beti hor dagoela ikusteak, irmo baina goxo, lasaitasuna eta konfiantza ematen dio. Jolastokian beti trizikloarekin egon nahi du, eta txandekin arazoak ditu. Beraz, ez du ia beste haurrekin jolasten. Ez da zuzenean tutorearengana joaten, baina beti bilatzen du hura jokabidearen mugak ezarri diezazkion. Lehen egunetan ez zuen nirekiko inolako interesik, gelako hierarkian nik tokirik ez dudalako, eta bere interes osoa hierarkia horren buruarengan duelako, tutorea, alegia. Etiketatu izateko arrisku larria duen haurra iruditzen zait.

Nire izaera pertsonala dela eta, txikitatik ardi galduen teresita-de-jesus izan naizelako, gustuko dut. Hala ere, iruditzen zait oso zaila izango zela “17” gustuko izatea tutoreari egin dizkion gauzak (iraindu, txistua bota) egin izan balizkit. Gustuko dut berarekin egotea, ez dut saihesten eta ez dit beldurrik ematen.

7. astea               

Euskararen ulermen eta erabileran aurrerapauso nabarmenak egin ditu aste hauetan. Orain esaten zaionetik asko ulertzen du, eta hitz egiten hasi da, normalean gaztelaniara jotzen duen arren. Tutoreari autoritatea aitortzen aurrerapauso batzuk egin ditu, baina oraindik bide luzea du aurretik. Berdinekin harremanei dagokienean, ez du gehiegi aurreratu, eta gatazkak konpontzeko jo egitera jotzen du beti. Eskola gustuko ez duela esan du behin baino gehiagotan, eta berriro bueltatu nahi ez duela. Jada etiketatua izan da, bai helduen artean, baita berdinen artean ere. Haurrek gelan gaizki egindakoak hari egozten dizkiote, horrela izan ez bada ere. Borobilean baztertua izan da haur bat baino gehiagoren aldetik, bere ondoan eseri nahi ez dutela esanez. Momentu honetan gaitzetsia dela esan daitekeela uste dut, eta besteekiko jokabidea aldatzen ez badu, joera finkatuko dela uste dut. Jokabide prosozial gutxi ditu eta, ondorioz, ez ditu bere oldarkortasun eta erasokortasunaren ondorio negatiboak konpentsatzen besteen aurrean. Jarrera desafiatzailea mantentzen du helduarekiko, eta oso zaila da hura kudeatzea. Gelako zulo beltza da, tutorearen energia ia guztia zurgatzen duena, horretan inolako emaitza positiborik sortzen ez delarik, ez beretzat, ezta taldearentzat ere.

“18” haurra

7. astea

Lepauztaia hautsi izanak eta beste gaixotasun batek aste luzez mantendu dute gelatik at, eta horregatik ezagutu dut beranduago. Lehen egun parean bereziki erakargarria iruditzen ez zitzaidan arren, hortik aurrera maitagarria iruditu zait ere, besteak bezala. Hori bai, zaila da eramaten. Kopetilun jartzen da ezezko txikiena jasotzen duen bakoitzean, eta erabat ixten da bere ezetzean. Antzaz, gaixoaldian jasotako arretaren ondorioz areagotu zaio jarrera. Alergiak ditu eta osasunaren aldetik pixka bat delikatua dela dirudi; maiz aipatzen du han eta hemen min dela, edo beste hura egiten kontuz ibili behar duela. Agian behar duena baino babes gehixeago jasotzen duela dirudi. Oso argia da zenbaki eta hizkiekin, eta eraikuntzak gogoko ditu ere, baina jolas sinbolikoan erabiltzeko bereziki. Jolas sinbolikoan erabat murgildurik dago, eta bere irudimenezko munduan ditu lagunak eta jolasak. Berdinekin harremanetan ez du batere erraztasunik, eta gatazkak ditu gauzak bera nahi ez dituen bezala doazen bakoitzean, beti besteak joz konpontzen saiatzen delarik. Ondorioz, bakarrik jolasten bukatzen du, bere munduan babesa bilatuz. Helduarengana asko jotzen du, eta izugarri lausengarria da, haren laguntza eta bitartekaritza ezinbestekoak zaizkiolako. Nirekiko harreman esklusiboa nahi duenetakoa da, eta medio guztiak erabiltzen ditu horretarako. Laztan eta musu asko ematen dituen haurra da (helduari bakarrik), baina “5”ek ez bezala, adibidez, maitasuna emateko baino jasotzeko egiten du. Berdinekin ia jokabide prosozialik ez du erakusten, baina “17” baino askoz ere gehiago onartzen dute taldean. Gaztelaniaz oso ondo hitz egiten du, baina euskaraz erraztasun askoz ere gutxiago du. Garapen fisikoari dagokionean, mutil handia da oso, eta ez bereziki trebea. Begi beltz polit-politak ditu. Jolastokian askotan bakarrik ibiltzen da. Orokorrean, erronka berri baten aurrean gaindituko duenaren ziurtasunik ez badu, ezezko borobila da bere erantzuna, eta ez du inolaz ere amore ematen. Gaixoaldiaren ondoren jarrera desafiatzailea erakusten hasi da irakasle batzuen aurrean, aurretik agertzen ez zuena. “18”i gustu hartzen ikasi dut, hasieran gogokoegi ez nuela konturatu nintzelako eta segituan jarri nintzelako bere baitako alderdi onak bilatzen.

“19” haurra

7. astea

Nire egonaldiaren lehen asteetan kanpoan izan zen, oporretan, eta beranduago ezagutu nuen. Ama kanpotarra du, eta euskara/gaztelania ez dira bere LH1. Ez dakit ziur horregatik ote den, baina ez du “r” leuna ahoskatzen, “rr” soinua egiten du bakarrik. Urtearen hasieran jaiotakoa da, eta laster bost urte beteko ditu. Bere garapen fisikoan eta kognitiboan nabarmentzen da. Trebea da zenbakiekin eta hizkiekin, eta bereziki iaioa da marrazten, gelako haurren artean gorputzeko atalen proportzioak hobekien irudikatzen dituena izanik. Oso aberatsak diren irudi figuratiboak marrazten ditu. Idazketan, maiz eskuinetik ezkerrera egiten du. Txandak itxoitea kosta egiten zaio batzuetan, baina ez da gelako oldarkorrenen artean kokatzen. Antzerkia gustuko du, eta psikomotrizitateko saioan jolas sinbolikoan aritu zen denbora osoz, alderdi motorrak inolako interesik eragin ez ziola. Neska nahiz mutilekin konpontzen da ondo. Arreta mantentzeko gaitasuna du, baina batzuetan interesa galtzen du proposatzen zaizkion ariketak errazegi egiten bazaizkio. Nirekiko interes berezirik ez du, oso autonomoa den haurra da. Fisikoki oso atsegina da, begi bizi-biziak ditu eta azal leuna. Oso espresiboa da. Gustuko dut “19”, berarekin harreman estua izateko aukerarik izan ez badut ere.

Ondorio bezala, lehendabizi esango dut nik ez dudala sentitu Hik Hasiko artikuluan proposatzen ziren beste faseak betetzeko beharrik, artifizial samarrak suertatzen zitzaizkidalako, eta natural sortzen zitzaidana pentsamendu negatiboren bat sumatzen nuen momentuan bertan nire jarrera aldatzea zelako.

Bestetik, begi bistakoa da gauza gutxi zuzendu ditudala lehen inpresiotik zazpigarren astekora; gehienetan behaketan sakondu dut, edo aurretik behatu gabeko alderdiak jaso ditut, baina gutxitan egin dut atzera. Egia ote da lehen inpresioa dela fidagarriena? Ala norberak burututako profeziaren eragina da? Zaila egiten zait nire burua horretan epaitzea, eta horregatik iruditzen zait koebaluazioa oso tresna erabilgarria dela hezkuntzan, modu eraikitzailean egin ahal izateko baldintzak sortzea lan mardula iruditzen zaidan arren.

Autokritika moduan, gehituko dut lehen astean gutxi behatutako haurretako batzuren kasuan zazpigarren asterako ez dudala hutsune hori bete. Practicumeko ariketaren baitan ez diot arazo berezirik ikusten, baina tutorea banintz konpondu beharreko arazoa irudituko litzaidake. Alderdi positiboan haur guztiak gustuko egin zaizkidala nabamenduko dut; erraza suertatu zait guztiengan gustagarri zaizkidan ezaugarriak bilatu eta aurkitzea, eta iruditzen zait gaitasun hori oso erabilgarria izango zaidala irakasle lanetan.

Bukatzeko, tutore bezala urtean hiruzpalau aldiz egiteko moduko ariketa interesgarria iruditzen zait, ebaluazioarekin batera, edo horren  parte bezala egiteko aproposa.