Francesco Tonucci. El sentido del Tiempo en la Infancia. 3er Foro Saberes para el Cambio. from Servicio Audiovisual UNIA on Vimeo.
2014/05/11
Haurrak denborari buruz duen kontzeptua, Tonucciren hitzetan
Oraintxe konturatu naiz oso gustura ikusi nuen bideo hau hona ekarri gabe nuela. Ia ordubete irauten du, baina benetan merezi du Francesco Tonuccik haurrak denbora nola bizitzen duen nola azaltzen duen entzutea eta hezkuntzari buruz duen ikuspegia ezagutzea. Egia da hainbat ideia aurretik hona Tonuccik esandakoak ekarri ditudan beste batzuetan esanda zeudela, baina hain erraz eta ongi azaltzen ditu gustura entzuten ditudala behin eta berriz.
2014/05/10
"Nire lagunaren txakurrak" abestiari buruzko jarduerarekin jarraitzen
Gorputz perkusioaren bitartez erritmoa lantzeko aproposa den abesti honen inguruko jardueraren beste saio bat egin dugu aste honetan. Aurreko saioan haur bat kexu izan zen, berak nola egin ez zekiela eta. Horregatik, bigarren saiorako pentsatu nuen tutorea eta biok biribilaren alderdi berean jarri beharrean, bata bestearen parean edo arituko ginela. Horrela, haurrek argiago izango zuten zein aldetara mugitu behar zituzten eskuak musikarekin batera. Gainera, aurrekoan kexatu ziren bi haurren ondoan jarri nintzen. Hasieran abestia gogoratu genuen, gorputz perkusiorik egin gabe, eta bigarren aldian abestu genuenean mugimenduarekin batera egin genuen, mantso. Ondoren, cda jarri eta aurrekoan bezala aritu ginen, erritmoa bizitzen zenean eskuekin zein belaun jo asmatzeko lanak genituela.
Aurrekoan baino hobeto atera zen, eta orduan kexu zen haurrari erabat ondo atera ez zitzaion arren, oraingoan gusturago ibili zen. Azken batean, praktikarekin ikasten dugu guztiok, eta ziur naiz gehiagotan errepikatuz gero hobetzen jarraituko dugula. Aurrekoan bezala, gero pixka bat kostatu zitzaigun baretzea, haurretako asko paperean erabat sartu eta musika eta mugimendua bizitu ondoren denbora pixka bat behar delako lasaitzeko, baina moldatu ginen.
Aurrekoan baino hobeto atera zen, eta orduan kexu zen haurrari erabat ondo atera ez zitzaion arren, oraingoan gusturago ibili zen. Azken batean, praktikarekin ikasten dugu guztiok, eta ziur naiz gehiagotan errepikatuz gero hobetzen jarraituko dugula. Aurrekoan bezala, gero pixka bat kostatu zitzaigun baretzea, haurretako asko paperean erabat sartu eta musika eta mugimendua bizitu ondoren denbora pixka bat behar delako lasaitzeko, baina moldatu ginen.
Zuhaitz logikoak lantzen
Aste honetan eta aurrekoan aurretik prestatutako zuhaitz logikoak landu ditugu astelehen goizetan, matematikari ematen dizkiogun saioen barruan. Txokoetako taldeetan egin dugu jarduera, eta horrela izanda aukera eduki dut lehen saioetan izandako esperientziaren arabera bigarren saiorako aldaketak sartzeko. Practicumean zehar etekin handia ateratzen ari natzaie talde txikietan egindako jarduerei, zeren eta niretzat eramaten errazagoak dira eta haurren arreta nireganatzeko esfortzu txikiagoa egin behar dudanez (normalean), energia gehiago daukat jarduera bera nola garatzen ari den behatzeko. Gainera, jarduera talde desberdinekin errepikatzen denez, aldaketak sartu eta ebaluatzeko aukera daukat.
Lehenengo saioan haurrei egingo genuen jarduera azaldu nien zuhaitz logikoetako baten aurrean: bikoteka arituko ginela argizarizko margoak sailkatzen. Zuhaitz logiko horretako urrats guztiak taldean errepasatu genituen, bakoitzean eskatzen zitzaien atributuaren balioa argi eduki zezaten. Horren ondoren, beste bi zuhaitz logikoak prestatu nituen, eta hiru bikoteak lanean aritu ziren margoak sailkatzen. Bikote batek bere zuhaitza bukatutakoan zuhaitzeko aldagaien ordena aldatu nien berriro egin zezaten. Bestetik, konturatu nintzen haurretako gehienek zuhaitzaren dinamika oso ondo ulertu arren, baten batzuk ez zutela ulertu zuhaitz logikoek egitura dikotomikoa dutela, eta oso garrantzitsua dela abiapuntutik hasi eta urrats edo maila guztiak ematea, zuzenean azkeneko urratsera joan gabe.
Zuhaitz logiko guztiak bi koloretako margoen multzo batekin hasten ziren, hiruretan desberdinak zirenak. Ondorengo sailkapena atributu hauen arabera egiten zen: kolorea, margoek "Manley" dioen etiketa edukitzea ala ez, eta tamaina (zuhaitzean itsatsitako margo bat baino txikiagoa izatea ala ez). Zuhaitzetik zuhaitzera atributu horietako bakoitza agertzen zen urratsa desberdina zen.
Lehenengo saioan izandako esperientzian hobetu litezkeen gaiak ikusita, bigarren saiorako zuhaitzaren "bideak" argiago markatu nituen kartoi-mehe beltz batzuekin. Bestetik, zuhaitz bakoitzean aldaketak sartu beharrean, hiru bikoteak zuhaitzez zuhaitz joan ziren hirurak osatu arte.
Haurrek oso gustura landu dituzte zuhaitz logikoak. Logikako ariketa asko egin dituztenez, ez dute zailtasun berezirik izan zuhaitzak egiteko. Ideia ona iruditu zait bikoteka egitearena, baina egia da bikote gehienetan ez dutela elkarrekintza kooperatiboan lan egin, baizik eta bakoitzak kolore bat aukeratu eta zuhaitzaren zati hori egiten. Hala ere, elkarri lagundu diote askotan. Bestetik, jarduerak manipulatzea eta espazioan mugitzea eskatu duenez, mahaian eserita jarduerak egiteko arazo gehien dituzten haurrek eskertu dute eta estatikoagoak diren jarduerak egiten baino hobeto aritu dira. Ez da inolako liskarrik sortu bi saioetan, eta hori seinale ona izan da. Bi saioak bukatu ondoren burutu zitzaidan oso interesgarria izan zitekeela bikote bakoitzak bere zuhaitz logikoa bukatu ondoren margo guztiak zuhaitzaren bukaeran daudenean haiekin lantzea ea zein atributu duen bakoitzak, hau da, zuhaitzean gora kontrako norabidean ibilbidea eginda ikustea nolakoak diren orri bakoitzaren gaineko margoak ("tamaina hau baino txikiagoak, eta etiketarik gabekoak eta kolore horikoak", adibidez). Nik adibide bat eman ondoren, haietako bakoitzak beste bat hitzez adierazteko eskatuko nieke, baina horrek beste batean izan beharko du.
Lehenengo saioan haurrei egingo genuen jarduera azaldu nien zuhaitz logikoetako baten aurrean: bikoteka arituko ginela argizarizko margoak sailkatzen. Zuhaitz logiko horretako urrats guztiak taldean errepasatu genituen, bakoitzean eskatzen zitzaien atributuaren balioa argi eduki zezaten. Horren ondoren, beste bi zuhaitz logikoak prestatu nituen, eta hiru bikoteak lanean aritu ziren margoak sailkatzen. Bikote batek bere zuhaitza bukatutakoan zuhaitzeko aldagaien ordena aldatu nien berriro egin zezaten. Bestetik, konturatu nintzen haurretako gehienek zuhaitzaren dinamika oso ondo ulertu arren, baten batzuk ez zutela ulertu zuhaitz logikoek egitura dikotomikoa dutela, eta oso garrantzitsua dela abiapuntutik hasi eta urrats edo maila guztiak ematea, zuzenean azkeneko urratsera joan gabe.
Zuhaitz logiko guztiak bi koloretako margoen multzo batekin hasten ziren, hiruretan desberdinak zirenak. Ondorengo sailkapena atributu hauen arabera egiten zen: kolorea, margoek "Manley" dioen etiketa edukitzea ala ez, eta tamaina (zuhaitzean itsatsitako margo bat baino txikiagoa izatea ala ez). Zuhaitzetik zuhaitzera atributu horietako bakoitza agertzen zen urratsa desberdina zen.
Lehenengo saioan izandako esperientzian hobetu litezkeen gaiak ikusita, bigarren saiorako zuhaitzaren "bideak" argiago markatu nituen kartoi-mehe beltz batzuekin. Bestetik, zuhaitz bakoitzean aldaketak sartu beharrean, hiru bikoteak zuhaitzez zuhaitz joan ziren hirurak osatu arte.
Haurrek oso gustura landu dituzte zuhaitz logikoak. Logikako ariketa asko egin dituztenez, ez dute zailtasun berezirik izan zuhaitzak egiteko. Ideia ona iruditu zait bikoteka egitearena, baina egia da bikote gehienetan ez dutela elkarrekintza kooperatiboan lan egin, baizik eta bakoitzak kolore bat aukeratu eta zuhaitzaren zati hori egiten. Hala ere, elkarri lagundu diote askotan. Bestetik, jarduerak manipulatzea eta espazioan mugitzea eskatu duenez, mahaian eserita jarduerak egiteko arazo gehien dituzten haurrek eskertu dute eta estatikoagoak diren jarduerak egiten baino hobeto aritu dira. Ez da inolako liskarrik sortu bi saioetan, eta hori seinale ona izan da. Bi saioak bukatu ondoren burutu zitzaidan oso interesgarria izan zitekeela bikote bakoitzak bere zuhaitz logikoa bukatu ondoren margo guztiak zuhaitzaren bukaeran daudenean haiekin lantzea ea zein atributu duen bakoitzak, hau da, zuhaitzean gora kontrako norabidean ibilbidea eginda ikustea nolakoak diren orri bakoitzaren gaineko margoak ("tamaina hau baino txikiagoak, eta etiketarik gabekoak eta kolore horikoak", adibidez). Nik adibide bat eman ondoren, haietako bakoitzak beste bat hitzez adierazteko eskatuko nieke, baina horrek beste batean izan beharko du.
2014/05/04
Psikomotrizitate saioa unibertsitatean
Pasa den asteartean, arratsaldez unibertsitatera joan ginen gelako haurrekin, eta ondoko gelan dagoen nire ilobarekin, unibertsitateko psikomotrizitate gelan saio bat egitera. Unibertsitatetik sei lagun aritu ginen ordu t'erdiko saioa dinamizatzen, eta orokorrean oso ondo joan zen.
Haurrak gustura ibili ziren, bereziki alderdi motorra lantzeko prestatuta zegoen gelaren zatian, bertan haien eskolan ez dauden hainbat elementu eta aukera zituztelako. Sekulako izerditua hartu zuten, eta asko saltoka ibili ziren ia etengabe. Musikako tresnak ere nobedadea ziren haientzat psikomotrizitateko gelan, eta haiekin gozatu zuten batzuk.
Fase sentromotorraren ondoren materiala bildu genuen (batzuei pixka bat kostata, ez baitzuten jarduera eten nahi), eta ipuina adi entzun ondoren, marrazki batzuk bikoteka edo hirukoteka eginez eman genion amaiera saioari. Azken jarduera horretan sortu zen arratsaldeko liskar bakarra, horretarako erraztasuna edo joera duten bi haurren artean.
Saioaren ondoren haurrak eskolara eraman genituen bueltan berriro autobusean, eta ez nuen aukerarik izan tutorearekin balorazioa egin ahal izateko, unibertsitatean eskolak nituela eta segituan bueltan joan behar izan nintzelako. Hala ere, saioaren inguruan eta, bereziki, bukaeran gertatutakoaren inguruan gogoeta egin nuen hurrengo egunean.
Burura etorri zitzaidan lehendabiziko gauza Alvaro Beñaranen irakurgai batean jasotakoa da. Berak proposatzen digu psikomotrizitateko gelan gertatutakotik geure buruari "egotzi" diezaiokeguna identifikatzeko. Saioa orokorrean ondo joan zenez, pentsatu beharko dugu gehiena ondo egin genuela saioa dinamizatzen ibili ginenak. Materialaren prestaketa erakargarria izan zen (gu iritsi aurretik prestatu zuten unibertsitateko gelakideek), eta saioa dinamizatzen ibili ginenon jarrera egokia izan zen, irekia eta laguntzeko prest, haurrak gustura ibili zirela ikusita. Sarrera errituala ere ondo joan zen eta haurrek alai bota zuten pareta.
Saioaren bukaeran marrazkiak egiten ari zirela bi haur haserretu ziren, eta batak besteari ostikada gogorra eman zion bizkarrean (badirudi besteak ere zerbait egin ziola aurretik). Ezer ote egon zen helduok egin genuena, edo egin ez genuena, gertakari hori bultzatu zuena? Berez, iruditzen zait psikomotrizitateko saioaren helburua ez dela liskarrik ez sortzea, baizik eta liskarrak modu egokian konpontzen trebatzen joatea, ezer izatekotan. Bestetik, iruditzen zait printzipioz irakasleak ez duela pentsatu behar liskarrak bere "erruz" gertatzen direnik, baina hori horrela bada ere, gaiaren gainean gogoeta egitea ona dela uste dut.
Joan den astearteko saioan iruditu zitzaidan agerian geratu zela kate bat tentsioaren eraginpean jartzean, zatirik ahulenetik puskatu ohi dela, eta horixe zen gure taldean gertatu zena: tentsioa sortzen duten egoerekiko sentikorren diren gelako bi haurrek egin zuten gainezka. Eta helduon esku zeuden alderdietatik, zerk sortu ahal izan zuen tentsioa saioaren bukaeran? Niri hiru gauza datozkit burura:
Haurrak gustura ibili ziren, bereziki alderdi motorra lantzeko prestatuta zegoen gelaren zatian, bertan haien eskolan ez dauden hainbat elementu eta aukera zituztelako. Sekulako izerditua hartu zuten, eta asko saltoka ibili ziren ia etengabe. Musikako tresnak ere nobedadea ziren haientzat psikomotrizitateko gelan, eta haiekin gozatu zuten batzuk.
Fase sentromotorraren ondoren materiala bildu genuen (batzuei pixka bat kostata, ez baitzuten jarduera eten nahi), eta ipuina adi entzun ondoren, marrazki batzuk bikoteka edo hirukoteka eginez eman genion amaiera saioari. Azken jarduera horretan sortu zen arratsaldeko liskar bakarra, horretarako erraztasuna edo joera duten bi haurren artean.
Saioaren ondoren haurrak eskolara eraman genituen bueltan berriro autobusean, eta ez nuen aukerarik izan tutorearekin balorazioa egin ahal izateko, unibertsitatean eskolak nituela eta segituan bueltan joan behar izan nintzelako. Hala ere, saioaren inguruan eta, bereziki, bukaeran gertatutakoaren inguruan gogoeta egin nuen hurrengo egunean.
Burura etorri zitzaidan lehendabiziko gauza Alvaro Beñaranen irakurgai batean jasotakoa da. Berak proposatzen digu psikomotrizitateko gelan gertatutakotik geure buruari "egotzi" diezaiokeguna identifikatzeko. Saioa orokorrean ondo joan zenez, pentsatu beharko dugu gehiena ondo egin genuela saioa dinamizatzen ibili ginenak. Materialaren prestaketa erakargarria izan zen (gu iritsi aurretik prestatu zuten unibertsitateko gelakideek), eta saioa dinamizatzen ibili ginenon jarrera egokia izan zen, irekia eta laguntzeko prest, haurrak gustura ibili zirela ikusita. Sarrera errituala ere ondo joan zen eta haurrek alai bota zuten pareta.
Saioaren bukaeran marrazkiak egiten ari zirela bi haur haserretu ziren, eta batak besteari ostikada gogorra eman zion bizkarrean (badirudi besteak ere zerbait egin ziola aurretik). Ezer ote egon zen helduok egin genuena, edo egin ez genuena, gertakari hori bultzatu zuena? Berez, iruditzen zait psikomotrizitateko saioaren helburua ez dela liskarrik ez sortzea, baizik eta liskarrak modu egokian konpontzen trebatzen joatea, ezer izatekotan. Bestetik, iruditzen zait printzipioz irakasleak ez duela pentsatu behar liskarrak bere "erruz" gertatzen direnik, baina hori horrela bada ere, gaiaren gainean gogoeta egitea ona dela uste dut.
Joan den astearteko saioan iruditu zitzaidan agerian geratu zela kate bat tentsioaren eraginpean jartzean, zatirik ahulenetik puskatu ohi dela, eta horixe zen gure taldean gertatu zena: tentsioa sortzen duten egoerekiko sentikorren diren gelako bi haurrek egin zuten gainezka. Eta helduon esku zeuden alderdietatik, zerk sortu ahal izan zuen tentsioa saioaren bukaeran? Niri hiru gauza datozkit burura:
- Fase sentsoriomotorra bukatutakoan ipuina kontatu eta marrazkiak egiteko bankuan eseri ginenean haurrak pixka bat nahastu ziren, ez baitzuten argi saioa bukatu ote zen ala ez. Haiek ez daude ohituta saioa Aucouturierren praktika psikomotorraren arabera burutzen, eta bankuan esertzen direnean saioa bukatu delako izaten da. Oso nabarmena izan zen nahasmen txikia, haurrak oinetakoak jartzen hasi zirelako. Nik azaldu nien lehendabizi ipuina entzungo genuela eta gero marrazki batzuk egingo genituela, baina momentu horretan argitu behar nuen ere marrazkiak bukatu ondoren jarriko genituela oinetakoak eta arropak saioa bukatu eta etxera joateko.
- Marrazkiak libreki aukeratutako bikoteetan egitea proposatu genien, eta nire ustez horrek ondoko arazoak sortu zituen:
- Gelan bikotekide bezala inork nahi izaten ez dituen haurrak kanpo geratu ziren, gelakoa ez zen haurrarekin batera. Azken honek ez ninduen kezkatu, konformatzen erraza delako eta oso irekia, baina horrelakoetan nekez larritzen denetakoa izan arren, bera ere alde batera utzita sentitu zen beste haurrak bikotea aukeratzen ari zirela ikusita.
- Haien portaera modu egokian kontrolatzen ez dutelako haurrek saihesten dituzten bi lagun batera aritu ziren, eskolara etorri berria den hirugarren batekin, liskarra pizteko boleto asko zituen hirukotea osatzen. Gertatu zena aurreikusten erraza zen, beraz.
- Azkenik, ez genuen haurren erritmoa errespetatu. Haur batzuk marrazkiak egiteko nahikoa denbora izan zuten, eta bukatu ahal izan zituzten, baina beste batzuk denbora gehiago behar zuten. Guk, denbora gehiago eman beharrean, erlojuari begiratu genion eta bukatzeko garaia zela erabaki genuen, haurrei presa sartuz. Eta orduan sortu zen liskarra, marrazkia bukatu gabe eta egileen izena idatzi gabe zegoen hirukotean.
Aste Santuko oporren bueltan lehen eguna
Gogoa nuen ikusteko bi astez oporretan egon ondoren tutoreak lehen eguna nola proposatzen zuen. Joan den astelehenean gauzak lasai hartu genituen, egunaren hasierako "kolektiba" deritzona luzatu genuen, hainbat haurrek oporretan egindakoa kontatu nahi zutelako, eta arduradunaren lanak arindu genituen. Bestetik, plastikako txokoan oporretan egindakoari buruzko marrazki bat egiteko proposatu zien tutoreak, eta marrazki horiek guztiak kortxoan jartzen joan ziren, bukatu ahala, goizean hitz egin ez zutenek egindakoa kontatzeko aukera izan zezaten.
Haurrak aztoratu samarrak zeuden, batzuk behintzat, eta horrelaxe jarraitu zuten asteartean ere, baina suposatzen dut egun pare bateko kontua izango dela.
Ideia ona iruditu zait oporretan egindakoaren inguruko marrazkia egitea, batzuk kontaketa egin ahal izateko euskarri horren beharra izango dute eta.
Haurrak aztoratu samarrak zeuden, batzuk behintzat, eta horrelaxe jarraitu zuten asteartean ere, baina suposatzen dut egun pare bateko kontua izango dela.
Ideia ona iruditu zait oporretan egindakoaren inguruko marrazkia egitea, batzuk kontaketa egin ahal izateko euskarri horren beharra izango dute eta.