Zergatik dago baloratuagoa hezkuntza formala? Zertarako banatu hezkuntza formala eta ez-formala?

Hezkuntza eremuei buruzko ariketaren baitan egin beharreko beste zerbait gelan ateratako galderaren bati heltzea da, eta nik hauxe aukeratu dut: zergatik dago baloratuagoa hezkuntza formala?

Nire ustez, hezkuntza formala, ez-formala eta informala gehiago baloratzen dira testuinguru eta egoeraren arabera. Italiako mafian infiltratuz horren errealitatea aztertzeko helburua duen egunkariko zuzendariak lanerako kazetari egokiena aukeratzeko orduan, hezkuntza informalaren esparruan jasotako ikaskuntzei garrantzi berezia emango die, pertsonak eta egoerak "irakurtzeko" gaitasunaren araberakoa izango baita bizirik mantentzeko probabilitatea aukeratua denarentzat. Informazio eta Komunikaziorako Teknologietan azken irrintzia den aplikazioa erabiliz produktu berri bat sortzeko asmotan publizitate agentzia baterako langilearen bila dabilenak, aldiz, esparru ez-formalean aplikazio horren inguruko prestakuntza jaso ote duen begiratuko du bereziki, ziurrenik eremu formaleko ikasketen curriculumean oraindik sartu gabe egongo delako. Hezkuntza formala gutxi batzuen eskura dagoen luxua deneko testuinguruan (historikoa nahiz geografikoa), hezkuntza formala izugarri baloratzen da gizarte-estatusari dagokionean, herri xehetik banatzeko balio duen tresna baten moduan. Eta hezkuntza formalari aipua kendu nahi zaion testuinguruan, agian egun eta hemen bizi duguna, mila argudio jaurtitzen dira hezkuntza ez-formalaren abantailak goraipatzeko.

Argi dagoena zera da: hiruen artean ospe gutxien duena hezkuntza informala dela, naturatik gertuen dauden giza-taldeetan egun ere oinarrizkoen dena, informazioaren gizartean bizi garenok maiz ahazten dugun arren. Crusoeren antzera galdutako irla batera iritsiko bagina, zein eremutako ikaskuntzek balioko ligukete gehien?

Ariketaren inguruan, beste galdera hau gehituko nuke, bi eremuen inguruko eztabaidari gehiegizko energia ez bideratzeko: zertarako banatu hezkuntza formala eta ez-formala? Bi hezkuntza eremu hauek bereizteko arrazoi bakarra hezkuntza-sistemen baitan eskumenen banaketan datza: hezkuntza formala estatuak hezkuntza-sistemaren barruan arautzen duen esparrua da, eta hezkuntza ez-formala horri eta gizartearen behar-interes anitzei erantzun emateko sortua izan den sistema edo merkatua da. Bata ala bestearen barruan egoteak desberdintasun bi dakartza soilik: nork erabakitzen dituen edukiak, eta nork hartzen duen bere gain jardueren kostua.