Artea eta adimenaren sorkuntza: ideietako batzuei buruzko irudiak

Aurreko sarreran landutako testuko 1, 6, 9, 10 eta 12 puntuei buruzko irudiak bilatu behar ditugu.

1. puntua

6. puntua

9. puntua

10. puntua

12. puntua

Artea eta adimenaren sorkuntza: ideia nagusiak

Portfolioaren bigarren ariketarako, gure irakasleak eskatu digu Eisner-en 2004ko El arte y la creación de la mente. El papel de las artes visuales en la transformación de la conciencia liburuko 10. kapitulua irakurtzeko, bertan azaldutako hamahiru ideien artean bakoitzarentzat garrantzitsuenak direnak aukeratzeko eta norberaren hitzetan azaltzeko. Ondoren, gure talde txikian eztabaidatu eta taldeko lau ideia nagusiak erabakiko ditugu. Nik aukeratutakoak ondokoak dira:

1. Esanahiak askotarikoak dira, eta horiek sortzeko beste hainbat bitarteko behar ditugu

Gizakiaren zeregin garrantzitsuenetako bat esanahiak eraikitzea da, hau da, ikastea. Hezkuntzak, noski, ikaskuntzan paper garrantzitsua du. Esanahiak sortu eta ulertzeko bitarteko diferenteak digu eskura, eta horietako bakoitza erabiltzen trebatu beharra dugu bakoitzari ahalik eta etekin handiena atera ahal izateko, ez baitira norbanakoaren heltze prozesuaren bitartez modu automatikoan garatzen. Gainera, bitarteko horietako bakoitzaren bidez gai baten inguruan esanahi osagarriak eraiki daitezke. Beraz, zenbat eta bitarteko gehiago ezagutu, orduan eta esanahi aberatsagoak eraiki ahal izango dira. 

Eskolak esanahiak eraikitzeko bide gutxi batzuei eskaintzen die arreta gehien: hitzezko hizkuntza eta matematika. Haurrak horietan trebatzeko ahalegin handiak egiten dira, eta horretan ematen dira eskolako ordu gehienak. Arteek (plastikoak, musikak, dantzak, antzerkiak) ikasteko bide berriak eskaintzen dituzte, hitzezko hizkuntzak eta matematikak eskaintzen dituztenen osagarri direnak, eta horiek bezain baliotsuak.

2. Harreman kualitatiboei buruzko iritziak ezagutza somatikoan oinarritzen dira

Ikasteko beste modu batzuetan ez bezala, arteetan esanahi berriak elementuen harreman kualitatiboei erreparatuz eraikitzen dira. Harreman kualitatiboei buruzko iritziak norberaren barrura begiratuta sortuko dira, zentzumenen bitartez sortzen zaizkigun sentsazioetatik abiatuta. Sentsazio horiek hautemateko gaitasuna, sentsibilitatea, garatu egin behar da, eta garapen horren bidez lortuko da bizitzaren zentzu estetikoa.

Arteek sentsibilitate hori lantzeko eta garatzeko aukera eskaintzen dute, ikasteko beste bideek sustatzen duten pentsatzeko moduarekiko desberdina den pentsatzeko modua sorrarazten dute.

9. Eskolako ikasketa-eremu guztien artean, arteak dira dibertsitatea, indibidualtasuna eta ezustekoa gehien sustatzen dutenak

Egungo eskolan (eta munduan) uniformizaziorako, homogeneizaziorako eta estandarizaziorako presioak oso nabarmenak dira. Arteek aukera paregabea eskaintzen dute indar horiei aurre egiteko eta sormena bultzatzeko.

Bestetik, bizitzako esperientziak gero eta aurreikusteko modukoagoak dira; ezustekoari toki gutxi egiten diogu. Eskolan ere horrelaxe gertatzen da, eta ezustekoa eta akatsa etsai bezala ikusten dira. Arteek ezustekoari atea irekitzen diote, sortzeko prozesuan zehar malgutasunaren bitartez.

Arteen bidezko ikaskuntza ebaluatzeko ezinbestean hartu beharko dira indibidualtasuna, aniztasuna eta ezustekoa kontuan. Horrenbestez, ebaluazioak ezingo du izan aurretik finkatutako helmuga jakin eta bakarrarekiko egindako bidearen neurketa, ikasle bakoitzaren ibilbidearen azterketa baizik.

12. Arteen bidez hazteko aukerak amaigabeak dira

Garuna biologikoa den artean, adimena edo gogamena kulturala da. Eskolak paper garrantzitsua du adimenaren garapenean, haurra kulturarekin harremanetan jartzeko bitarteko nagusietako bat delako. Bestetik, hezkuntzak norbanakoaren garapenari egin dakiokeen ekarpenik nagusia bizitzan zehar ikasteko interesa piztea da.

Arteek norbanakoa bir-sortzeko aukera eskaintzen dute, artelana sortzeko prozesuan norbanakoaren izaera islatuko duen emaitza lortzen baita, eta emaitza hori beste bir-sortze baterako abiapuntua izango delako. Beraz, arteek etengabe ikasteko prozesu ziklikoak jartzen dizkiote eskura gizakiari.

Taldean eztabaidatu dugunean, ikusi dugu guztiok komunean jasotako ideia bakarra bederatzigarrena dela eta eztabaida labur baten ondoren, erabaki dugu ondoko ideiak proposatuko ditugula talde bezala: 1, 4, 6 eta 9.

Content and Language Integrated Learning (CLIL)

Strange as it might seem, this blog will also speak a bit of English. Most of our production in the unit about foreign language teaching is being compiled in our group blog, Ghostbusters. I share the group with four other classmates, who are wonderful, and together we have a great time and we learn a lot, I must say. So, this group blog is another reason for my personal blog's "decay".

One thing I love about this degree is that, besides giving me the opportunity to learn a lot of new things, it has also given me names for things I already knew about. I have explained a few examples of that in this blog before, and CLIL is yet another one. I rarely revisit my posts, unless I use them to prepare an exam or an exercise, but this time I read again the post I wrote about my English learning process because I sent it to an old friend. We wrote about our learning process right at the beginning of the unit, when we hadn't started reading on the subject yet. This is a quote from my post:

"... learning to use the language, or learning the language through use. We were placed in real life situations, and grammar or vocabulary became the means, and not the end themselves."

Now, watch the video where Do Coyle defines CLIL in the 21st century on our teacher's web. I quote what she says:

" ... using language to learn and learning to use language through the development of content"

I have found that the blog is a great tool for learning, which didn't exist when I studied my first degree. It helps to make you aware of your learning process and gives you an accurate measure of how much you have learnt. For instance, I had to download all my posts about the first in-school training we completed last year (practicum I), and having written all those posts enabled me to realise that what I had learnt in 5 weeks took 60 pages to summarise in my own words, which I consider an awful lot. That, and being able to cross-reference and organise ideas are the main reasons why I love my blog.

Literatura itzultzea zeinen zaila den

Blogera ekarri nahi nituzkeen berriak eta oharrak e-postan gorde ohi ditut (nire buruari estekak bidaltzen dizkiot). Azken hilabeteetan postontzia beterik daukat, ez baititut gaiak hona ekartzen. Arratsalde lasaia dudala aprobetxatuz, bat besterik ez bada ere, ekarriko dut hona.

Literaturaren didaktikan ipuin asko landu ditugu, bereziki album ilustratuetan jasotakoak. Horietako asko, gehienak, jatorrian beste hizkuntza batean idatzitakoak ziren, eta euskaratuta argitaratu dira. Irakasgaian zehar landutakoen artean, eta bestela egin ditudan bilaketetan ikusitakoen artean interesgarriak iruditu zaizkidan album ilustratu mordoxka erosi dut nire liburutegi pertsonalerako, 30 inguru. Eta erosteko orduan duda sartu zait: euskarazko bertsioa erosi, ala jatorrizkoa? Irakasgaia landu dugun gela liburutegi bat denez, bertan genituen erosi ditudan liburuetako asko, eta irakurri ahal izan ditut erosi aurretik. Batzuetan itzulpenen testuak oso onak iruditu zaizkit, izenburutik hasita (Browneren "Silly Billy" baino egokiago iruditu zait euskarazko "Kezkamuxelak", edo autore beraren "Piggybook" bezain ona euskarazko "Urdaburutarrak"), baina beste batzuetan akats ortografiko edo gramatikalak dituzten testuak aurkitu ditut, album ilustratu baten testu urria kontuan izanda barkatzen zailak iruditu zaizkidanak, edo ulertzen ez nituen esaldiak, baita gaizki itzulitakoak ere (jatorrizko testuak irakurtzean ikusi ahal izan dudanez). Euskarazkoa gustuko nuen kasuetan, hura erosi dut, eta beste askotan jatorrizko hizkuntzan idatzitakoa (ingelesa edo frantsesa bazen, horiek baitira ezagutzen ditudan atzerriko hizkuntza bakarrak). Gaztelaniaz ia batere ez.

BERRIAk duela gutxi itzultzaileen lanari buruz argitaratutako artikulua oso interesgarria iruditu zait, nire kezkak laburbiltzen dituelako eta gai honi buruz gehiago ikasteko aukera eman didalako. Benetan mundu interesgarria da, eta iruditzen zait maiz haurrei zuzendutako album ilustratuen itzulpenaren kalitateari ez zaiola behar bezalako arreta ematen, haur eta gazte literatura balio eskaseko genero bezala hartzen delako, et haurrentzat edozer egokia dela uste delako.

Literaturaren didaktika

Graduan orain arte landutako irakasgaietatik barruak gehien mugitu dizkidana aukeratu behar izango banu, dudarik gabe literaturaren didaktika esango nuke. Izatez, irakasgaia ere ez da, irakasgai erdia baizik. Hizkuntzaren eta Literaturaren Didaktikaren lehen erdia izan da, zortzi astez bakarrik landu duguna.

Aurreko ikasturtean Hizkuntzaren Didaktikaren Oinarriak landu genuen irakasle berarekin aritu gara, eta elkar ezagutzea abantaila handia izan da. Bestetik, eskola osoko gelarik politena izan dugu, teilatupeko liburutegi goxoa, giro aproposa sortzea ahalbidetu duena.

Irakaslearen planteamendua oso egokia iruditu zait: haur literatura eskuekin, begiekin, ahotsarekin eta belarriekin landu dugu, zaletasuna sustatu du, konfiantzazko giroa sortu du, eta ipuinak eman dizkigu barra-barra. Guk, ikasleok, lagundu egin diogu hori guztia lortzen, eta emaitza oso ona izan da. Sakonki hunkitu naute irakurgaiek eta ipuinek, izugarri gozatu dut guztiekin. Literatura irakurtzeko aukera eman dit, aspaldian alde batera utzia nuena. Jolasa izan da.

Saiatu behar dut blogean irakasgai honek niretzat izan duen garrantzia islatzen, orain arte ia ezer esan ez baitut, autobiografia literarioa ezik.

Lauhilekoan blogean ekoizpen txikiaren zergatiak

Hirugarren ikasturtearen hasieran askoz ere gutxiago idazten ari naiz blogean aurrekoetan baino. Niretzat hau graduko ikasketak biltzeko eta horiek elkarrekin trabatzeko tresna denez, ongi etorriko zait denbora pasa ondoren sarrera hauetara bueltatzen naizenean ekoizpen urriaren arrazoiak azaltzen saiatzea behintzat.

Alde batetik, hirugarren mailako lehen lauhilekoan nahiko gogor ari gara lanean, eta taldeko lanek denbora gutxi uzten didate oso pertsonala den bloga lantzeko. Beti jartzen ditut taldeko betebeharrak nire buruari jarritakoen aurretik eta, ezinbestean, gure irakasleek finkatutako betebeharrak nire buruari jartzen dizkiodanen aurretik doaz ere.

Bestetik, arraroa bada ere, esango nuke ez idaztearen beste arrazoi bat aurtengo irakasgaiekin oso pozik nagoela dela. Hau da, joan den ikasturtean, adibidez, esango nuke batzuetan ikasketa prozesuaren alderdi batzuk sortzen zizkidaten gatazkak kanporatzeko eta korapiloak askatzeko idazten nuela. Aurten harri potolo pare bat kendu ditut lepotik, eta arin-arin nabil, poz-pozik. Poztu egiten nau ere graduaren amaiera gerturatzen ikusteak; hortxe dago, behatzen puntan jada. Izugarri gustura ari naiz ikasten, baina gogorra da eguneroko lana-ikasketa-bizitza pertsonal (?) martxari eustea.

Azkenik, orain arteko irakasgaietan blogera ekar ez ditzakedan ekoizpenak eskatu dizkigute irakasleek, eta ezin izan ditut bateragarri egin batzuk eta bestea. Hala ere, hemendik aurrera arte plastikoen inguruko irakasgaiko portfolioaren idatzizko atalak blogetik abiatuta egingo ditut, eta horrek emango dio nolabaiteko jarraitasuna.

Arte Plastikoak eta Ikusizko Kultura II - Portfolioaren sarrera

Eskolen lehen egunean irakasleak eskatu digu irakasgaiari buruzko sarrera idatz dezagun, abiapuntu gisa. Lan interesgarria izango da, aurrerago ondo egongo baita irakasgaia lantzen hasi aurretik pentsatutakoa amaierako gogoetekin alderatzea.

Zein da irakasgaiaren programa?

Zoritxarrez, lehen eguneko eskoletara berandu iritsi nintzen, eta irakaslearen hasierako azalpenak galdu nituen. Horregatik, irakasgaiaren edukiak zeintzuk izango direnaren inguruan ulertu dudana EHUko web orrian graduari buruz irakasgaiaren gida eskuan hartuta azalduko dut. Horren arabera, iruditzen zait irakasgaian ondoko alderdiak landuko ditugula aurreikusten dela:

• Norberaren arte-hizkuntza garatzea, aberastea eta hobetzea.
• Haur Hezkuntzako curriculumak arte plastikoei eta ikusizko kulturari buruzko ikuspegia eta edukiak aztertzea eta kritikoki ebaluatzea.
• Arte plastikoak eta ikusizko kultura haurren ikuspegitik eta haurrekin lantzearen inguruko hezkuntza-ereduak aztertzea.
• Haur Hezkuntzan arte plastikoak eta ikusizko kultura lantzeko irakaslearentzat baliabide praktikoak esploratzea.
• Irakaslearen sormena sustatzeko estrategiak praktikan jartzea.
• Haur Hezkuntzan gai honi buruzko proposamen didaktikoen diseinua lantzea modu praktikoan.

Zer ikasi nahi dut nik irakasgaian?

Hiru helburutan laburbildu dezaket irakasgaian lortu nahi nukeena:

• Haur Hezkuntzan arte plastikoak eta ikusizko kultura nola lantzeari buruzko nire ikuspegia eraikitzea, gelakideekin elkarlanean eta elkarrekintzan. Haur Hezkuntzako irakasle bezala hizkuntza plastikoari eta ikusizko arteari buruz zer, nola, zergatik eta zertarako landu galderei behin-behineko erantzun bat eman nahi nieke ikasturtearen amaierarako.
• Haur Hezkuntzako materialen alderdi plastikoa kritikoki analizatu eta ebaluatu ahal izateko irizpideak argitzea, gelakideekin elkarlanean eta elkarrekintzan. Hau da, aurrerantzean Haur Hezkuntzarako baliabide eta materialak irakasgaiaren ikuspuntutik modu kritikoan baloratzeko gutxieneko gaitasuna garatu nahi nuke.
• Arte plastikoekin eta ikusizko kulturarekin zuzenean esperimentatzea eta prozesu horretaz gozatzea. Etorkizunean arte plastikoak eta ikusizko kultura Haur Hezkuntzako ikasleekin modu egokian lantzeko, ezinbestekoa iruditzen zait neronek horretarako zaletasuna edukitzea, eta gaia esperientzia pertsonal atseginekin lotzea.

Ebaluazioaren aurreikuspena

Irakasgaiaren zein alderditan ibiliko ote garen hobeto, eta zeintzuetan okerrago, baita lortzea espero dugun nota zehaztu dezagun eskatu zaigu ere.

Zailtasun gehien arte plastikoen arloan trebetasuna garatzearen inguruan pentsatzen dut izango dudala, menderatzen ez dudan hizkuntza delako eta nire bizitzan zehar gutxien landu dudana delako. Hori bai, nire alde dut landu dudan gutxia gozamen handiz egin dudala, eta horregatik ez dit inolako estutasunik sortzen erronkak. Irakasleak azaldu duenez, lantzen dugunaren gainean gogoeta egitea eta horretarako hitzezko hizkuntza erabiltzea izango da irakasgaian landuko den alderdietako bat, eta hori izango da dudarik gabe hobekien egingo dudana, hitzezko hizkuntzan eroso sentitzen naizelako eta gogoeta egitea gustuko dudalako. 

Notaren inguruan, zintzoa izango naiz: lehen mailan gai honi buruz izan genuen irakasgaian ateratako nota oso ona izan bazen ere, orain arte graduan atera dudan baxuena izan da, eta ez nuke oraingoan hori errepikatu nahi. Hala ere, notek badute nolabaiteko subjektibotasuna (zer ebaluatuko da, ibilbidea eta esfortzua, ala emaitza finala? trebetasuna ala ahalegina? ...), eta zenbakia ez da gehien interesatzen nauena, garrantzitsua bada ere. Orduan baino gehiago ikasi nahi dut, hori da niretzat garrantzitsuena, eta horrek nota harrekiko isla badu, ondo, baina bestela ere ez dit lorik kenduko.